Καθώς η πανδημία συνεχίζεται, το ίδιο ισχύει και για τη διάδοση αρνητικών στερεοτύπων για τους ηλικιωμένους. Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων απλώς διαγράφεται – και αυτό, γράφει ο Astrid Prange της DW, είναι λανθασμένο και επικίνδυνο.

Για χρόνια, ο Γερμανός φιλόσοφος Ρίτσαρντ Ντέιβιντ Πρέχτ ζήτησε την εισαγωγή υποχρεωτικού εθελοντισμού για τους συνταξιούχους. Το επιχείρημά του είναι ότι δεν υπήρξαν ποτέ τόσο ικανοί και υγιείς συνταξιούχοι στη Γερμανία όσο υπάρχουν σήμερα – και ότι πρέπει να κάνουν κάτι χρήσιμο για την κοινωνία. 

Ωστόσο, ένα χρόνο μετά την εξάπλωση του COVID-19, η γενική αντίληψη για τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω έχει ανατραπεί. Ξαφνικά, οι ηλικιωμένοι απεικονίζονται ότι χρειάζονται προστασία: ως ευάλωτοι και αδύναμοι. Η πανδημία τους έκανε θύματα διακρίσεων και απομόνωσης.

Αλλά ποιος ακριβώς προστατεύει ποιόν; Τα ευρήματα μιας γραπτής έρευνας για λιγότερο από 5.000 άτομα ηλικίας μεταξύ 46 και 90 ετών που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο δείχνουν ότι η προστασία για τους λεγόμενους „ευάλωτους“ στην κοινωνία μπορεί να είναι καλοπροαίρετες, αλλά αυτό δεν πάει πάντα καλά με τους ανθρώπους που προορίζονται να βοηθήσουν. 

Βοηθήστε τους «ηλικιωμένους»

Λιγότερο από το 10% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι αισθάνονται ότι απειλούνται από την πανδημία. Η έρευνα δείχνει ότι η υγεία είναι πιο σημαντικός παράγοντας από την ηλικία όσον αφορά τον αντιληπτό κίνδυνο. Οι άνθρωποι που θεωρούνε ότι είναι υγιείς αισθάνονται λιγότερο απειλημένοι από αυτούς που δεν το πιστεύουν. Η έρευνα είναι ένα θετικό βήμα, αλλά μπορεί πραγματικά να κάνει κάτι για να αποτρέψει την επιστροφή σε παλιά πρότυπα που πιστεύαμε ότι είχαμε αφήσει πίσω μας;

Η απάντηση στην πανδημία όχι μόνο έχει φέρει την ψηφιακή πρόοδο και, από ορισμένες απόψεις, εκσυγχρονίστηκε η κοινωνία, αλλά και την έκανε πιο συντηρητική. Κατά τη διάρκεια της σειράς τερματισμού λειτουργίας, οι γυναίκες έχουν επιβαρυνθεί δυσανάλογα με τις δουλειές του σπιτιού και τη φροντίδα των παιδιών, ενώ οι κατάλληλοι και υγιείς συνταξιούχοι θεωρούνται ότι έχουν μεταλλαχθεί ξανά σε ευάλωτα, άπορα πλάσματα. Αυτή η παράλογη απάντηση είναι μια επικίνδυνη παρενέργεια της πανδημίας. Καταγράφει ένα τεράστιο κομμάτι του πληθυσμού, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή σε ένα ιδιαίτερα κρίσιμο χρονικό σημείο. 

Αντιφατικές ενέργειες

Γιατί καλούμε συνταξιούχους γιατρούς, φαρμακοποιούς, πυροσβέστες, νοσοκόμες, δασκάλους και αστυνομικούς να επιστρέψουν στις πρώτες γραμμές και με την ίδια ευκολία, δηλώνουμε ότι όλοι άνω των 60 ετών ανήκουν σε ομάδα κινδύνου; Περιμένουμε μια γενιά που έχει ήδη συνεισφέρει τόσο πολύ στην οικοδόμηση της κοινωνίας και στη δημιουργία αλληλεγγύης να κάνει τις μεγαλύτερες θυσίες αυτές της απομόνωσης και της μοναξιάς.

Σε μια όλο και πιο γηράσκουσα κοινωνία, είναι παραπλανητικό να αναφέρεται, σε γενικές γραμμές, σε „ηλικιωμένους“ ή „παλαιότερες γενιές“. Αυτοί οι πληθυσμοί δεν υπάρχουν. Μεγάλο μέρος της βοήθειας που προσφέρεται σε άρρωστους ή αδύναμους ανθρώπους παρέχεται από άτομα που ανήκουν στη γενιά 60+, ιδίως όταν πρόκειται για τη φροντίδα συγγενών.

Και πολλοί από αυτούς θα συνεχίσουν να είναι βασικοί παράγοντες στην κοινωνία μόλις τελειώσει η πανδημία. Αν ταξινομήσουμε όλους άνω των 65 ετών ως αδύναμους, γεροντικούς και ευάλωτους, τότε πληγώνουμε και υποτιμούμε μια ολόκληρη γενιά. Δυστυχώς, είναι αδύνατο να καταπολεμηθεί η εξάπλωση αυτού του ιού προκατάληψης με ένα εμβόλιο.