Ο Ελληνισμός της Γερμανίας είναι ο μεγαλύτερος συμπαγής ομογενειακός πληθυσμός της Ευρώπης, ο οποίος σύμφωνα με στοιχεία της γερμανικής στατιστικής αρχής (Destatis) του 2018, αριθμεί περίπου 470 χιλιάδες Έλληνες. Στο κρατίδιο της Βάδης Βυρτεμβέργης, συγκεκριμένα, κατοικούν 96.000 Έλληνες. Στην πραγματικότητα είναι πολύ περισσότεροι, διότι στα στατιστικά στοιχεία δεν περιλαμβάνονται οι Έλληνες με διπλή υπηκοότητα.
Η ελληνική ομογένεια αποτελεί τον πολύτιμο εθνικό πλούτο της Ελλάδας, που χαρακτηρίζεται από αγάπη για την πατρίδα, μαχητικότητα και αστείρευτες δυνατότητες. Οι ελληνικές παροικίες του εξωτερικού είναι αυτές, που μετά τη συγκρότηση του νέου ελληνικού κράτους έχουν έρθει συχνά ως αρωγοί που στηρίζουν την Ελλάδα. Οι Έλληνες ομογενείς της Γερμανίας όλα αυτά τα χρόνια έχουν συσπειρωθεί και οργανωθεί σε κοινότητες που αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία του μεταναστευτικού κινήματος. Στο κρατίδιο της Βάδης Βυρτεμβέργης μπορούμε να απαριθμήσουμε δεκάδες Ελληνικές Κοινότητες με ιδιαίτερα σημαντική συμβολή, αφού με τις δράσεις τους παρεμβαίνουν ουσιαστικά σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα και διαμορφώνουν το θεσμικό πλαίσιο των αιτημάτων και των διεκδικήσεων, τόσο προς τη γερμανική όσο και προς την ελληνική πολιτεία.
Η Ελληνική Κοινότητα Στουτγάρδης αποτελεί ίσως μία από τις παλαιότερες της Γερμανίας. Σύμφωνα με καταγεγραμμένα στοιχεία, στη Στουτγάρδη ήδη το 1955 κατοικούσαν 285 Έλληνες και οι 151 εξ αυτών έλαβαν το 1954 μέρος στην ιδρυτική συνέλευση του «Συνδέσμου Ελλήνων Στουτγάρδης και Βάδης Βυρτεμβέργης». Ο Σύνδεσμος αυτός μετονομάστηκε το 1957 σε «Ελληνική Κοινότητα Στουτγάρδης και Βάδης Βυρτεμβέργης» και γι’ αυτόν το λόγο το συγκεκριμένο έτος (1957) φέρεται ως αυτό της ίδρυσης της Κοινότητας. Την επίσημη αναγνώρισή της από το Ειρηνοδικείο Στουτγάρδης την έλαβε στις 22 Μαρτίου 1958 και πρώτος πρόεδρός της ήταν ο κύριος Γεώργιος Παπαηλίου, Fremdarbeiter από το 1941.
Με το Βασιλικό Διάταγμα 173 που δημοσιεύτηκε στις 22 Οκτωβρίου 1958 στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, η Ελληνική Κοινότητα Στουτγάρδης αναγνωρίστηκε ως «Ελληνική Κοινότητα χωρίς γεωγραφικά (κοινοτικά) σύνορα». Μόνο τρεις Ελληνικές Κοινότητες έχουν πάρει αυτήν την αναγνώριση: του Τορόντο, της Μελβούρνης και της Στουτγάρδης.
Έκτοτε, σκοπό της λειτουργίας της Ελληνικής Κοινότητας αποτελεί η επιμέλεια ζητημάτων που αφορούν τους ομογενείς τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ελλάδα και η ενασχόληση με τα σχολικά θέματα των παιδιών και γι’ αυτό επιτρέπεται να φέρει επίσημα το εθνόσημο της Ελλάδος.
Στις 30 Μαρτίου 1960 υπογράφεται η σύμβαση «περί απασχολήσεως Ελλήνων εργατών στη Γερμανία» μεταξύ Ελλάδος και Δυτικής Γερμανίας. Αυτό αποτέλεσε και το σημείο ορόσημο για το μαζικό ερχομό των Ελλήνων μεταναστών, με αποτέλεσμα να φτάσει η Ελληνική Κοινότητα Στουτγάρδης σε ορισμένες χρονικές περιόδους να απαριθμεί περισσότερα από 4.000 εγγεγραμμένα μέλη. Πολλοί εξ αυτών συμμετείχαν από την αρχή της Κοινότητας ως φοιτητές και συμμετέχουν ενεργά μέχρι και σήμερα.
Μετά το πραξικόπημα του 1967 στην Ελλάδα, η Ελληνική Κοινότητα Στουτγάρδης, με τις δραστηριότητές της, έγινε σύμβολο αντίστασης κατά των Συνταγματαρχών και της Δικτατορίας. Ανέλαβε ηγετικό, συντονιστικό και καθοδηγητικό ρόλο στον αντιδικτατορικό αγώνα των Ελλήνων μεταναστών σε ολόκληρη τη Γερμανία αλλά και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Μετά την μεταπολίτευση (1974) και σχεδόν μέχρι την οικονομική κρίση, η Ελληνική Κοινότητα Στουτγάρδης προσέφερε μεν πολλά στους συμπατριώτες μας αλλά πολλές φορές η μεγάλη κομματική αντιπαράθεση οδήγησε σε πόλωση και μία αρνητική εικόνα για εκείνη. Εκτός αυτού αρκετοί Έλληνες, ιδιαίτερα μετά το 1980 και 1990, άρχισαν να επιστρέφουν στην Ελλάδα. Η επερχόμενη όμως οικονομική κρίση (2009/2010), οι διάφορες αντικειμενικές δυσκολίες και προσωπικά προβλήματα των μελών των τελευταίων Διοικητικών Συμβουλίων της Ελληνικής Κοινότητας Στουτγάρδης είχαν σαν αποτέλεσμα να παγώσει το 2012 αυτή η ιστορική και μεγάλη Κοινότητα την ενεργό λειτουργία της.
Με την οικονομική όμως κρίση και τα μνημόνια στην Ελλάδα, ιδιαίτερα από το 2010 και έπειτα, εντάθηκε στη Γερμανία η καμπάνια των γερμανικών ΜΜΕ εναντίον της χώρας μας. Σχεδόν όλες οι εφημερίδες, περιοδικά, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί προέβαλαν μία αρνητική εικόνα, προσδίδοντας στους Έλληνες και την Ελλάδα τον ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου. Από την άλλη μεριά, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα αποτέλεσε την αφετηρία για ένα νέο μεταναστευτικό κύμα προς τη Γερμανία, που γέννησε πολυποίκιλα προβλήματα, ιδιαίτερα για τους νέους μετανάστες. Έτσι δημιουργήθηκε η απόλυτη ανάγκη για επαναλειτουργία της Ελληνικής Κοινότητας Στουτγάρδης, ώστε να ενημερώνει και να βοηθά τους συμπατριώτες, αλλά και να αντιδρά και να παίρνει θέσεις στα διάφορα άρθρα των γερμανικών ΜΜΕ ενάντια στην Ελλάδα. Ανάμεσα στις δράσεις της είναι, επίσης, η διοργάνωση εκδηλώσεων για πιο αντικειμενική ενημέρωση στη γερμανική κοινωνία και στο Δήμο της Στουτγάρδης, ούσα η γέφυρα μεταξύ των Ελλήνων, παλιών και νέων μεταναστών και συγχρόνως γέφυρα μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας.
Μια ομάδα παλιών και νέων Ελλήνων μεταναστών της Στουτγάρδης με επικεφαλής την Άννα Ιωαννίδου (δικηγόρο, μέλος της Διεθνούς Επιτροπής του Δήμου Στουτγάρδης και αντιπρόεδρο του γερμανικού θεάτρου Theater tri-bühne) και έναν από τα παλαιότερα μέλη της Ελληνικής Κοινότητας Στουτγάρδης τον Δρ. Κωνσταντίνο Καρρά (τέως πρόεδρο της ΕΚΣ και πρόεδρο του συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων και Διανοουμένων Στουτγάρδης) πήρε την πρωτοβουλία για την επανεκκίνηση της Ελληνικής Κοινότητας Στουτγάρδης. Μετά από διάφορες δυσκολίες και πολλαπλές συναντήσεις με εναπομείναντα μέλη του τελευταίου Διοικητικού Συμβουλίου, εξελέγη στις 15 Απριλίου 2018 το νέο Διοικητικό Συμβούλιο με πρόεδρο την Άννα Ιωαννίδου. Από τον Απρίλη του 2018 μέχρι και σήμερα, ακόμη και υπό τις συνθήκες του κορωνοϊού SARS-CoV-2, το Διοικητικό Συμβούλιο παρουσιάζει ένα αξιόλογο έργο. Η Ελληνική Κοινότητα έγινε γνωστή στο γερμανικό και ελληνικό κοινό της Στουτγάρδης με τις άκρως επιτυχημένες πολιτιστικές, πολιτικές (όχι όμως κομματικές) και κοινωνικές εκδηλώσεις (περίπου 40) και τη συμμετοχή σε πάνω από 100 εκδηλώσεις άλλων συλλόγων και φορέων του Δήμου Στουτγάρδης και του κρατιδίου της Βάδης Βυρτεμβέργης.
Η πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Στουτγάρδης Άννα Ιωαννίδου πρεσβεύει ότι «τα φλέγοντα θέματα είναι πολλά» και θεωρεί βασική τη συμμετοχή της Ελληνικής Κοινότητας στα εξής:
- Συμμετοχή στα πολιτιστικά και πολιτικά δρώμενα των φορέων του Δήμου Στουτγάρδης και του Ομόσπονδου Κρατιδίου της Βάδης Βυρτεμβέργης
- Στήριξη για την καλή ένταξη και ενσωμάτωση των νέων ελλήνων μεταναστών
- Μαρτυρικά χωριά και κατοχικό δάνειο
- Προσφυγικό / μεταναστευτικό, διότι είναι ευρωπαϊκό θέμα και όχι μόνο ελληνικό
- Ψήφο του Απόδημου Ελληνισμού
- Συνεργασία με τους ελληνικούς, γερμανικούς και άλλους αλλοδαπούς πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς και με την Ομοσπονδία Ελληνικών Κοινοτήτων
- Στήριξη των Τμημάτων Ελληνικής Γλώσσας και του Λυκείου
«Βλέπουμε την Ελληνική Κοινότητα ως γέφυρα μεταξύ των πολιτισμών της εδώ κοινωνίας αλλά και μεταξύ της Γερμανίας και της Ελλάδας. Η Ελληνική Κοινότητα Στουτγάρδης δεν είναι πλέον ο σύλλογος των Gastarbeiter. Ως κοινότητα συμμετέχουμε στα πολιτικά, πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα της πόλης μας, δίχως να ξεχάσουμε τις ελληνικές μας ρίζες. Είμαστε ευρωπαίοι πολίτες που ζούμε ειρηνικά στην πολιτισμική πόλη μας Στουτγάρδη και εδώ υπερασπίζουμε και διεκδικούμε τα δημοκρατικά δικαιώματα όλων μας», καταλήγει η πρόεδρος της Κοινότητας.
Η σημερινή σύνθεση του ΔΣ της Ελληνικής Κοινότητας Στουτγάρδης:
Άννα Ιωαννίδου (πρόεδρος), Αλέξιος Καραμανώλας (αντιπρόεδρος), Γεωργία Κεμανετζίδου (γραμματέας), Τριαντάφυλλος Σιντούκας (ταμίας), Νικόλαος Ζυγόπουλος (μέλος – τέως πρόεδρος της ΕΚΣ), Ιωνάθαν Καρασάντη (μέλος), Παρασκευή Τσούκα (μέλος), Δρ. Μαρία Μπόλλα (μέλος), Δρ. Πέτρος Σταυρουλάκης (μέλος, το οποίο επιστρέφει στην Ελλάδα και θα αντικατασταθεί από τον Αλεξάντερ Μπέα)
Griechische Gemeinde Stuttgart e.V.
Christophstraße 17
70178 Stuttgart
Email: info.ggsev@gmail.com
Tel: 0170 6526390
Facebook: Griechische Gemeinde Stuttgart e.V.
Die griechische Diaspora in Deutschland ist gemäß den Daten des Deutschen Statistischen Amtes mit 470.000 Griechen eine der größten griechischen Communities in Europa – außerhalb Griechenlands. In Baden-Württemberg leben aktuell rund 96.000 Griechen. Jedoch ist die eigentliche Zahl um einiges höher, denn bei den Zahlen werden Griechen mit doppelter Staatsbürgerschaft nicht berücksichtigt; folglich leben in Baden-Württemberg viel mehr Menschen mit griechischem Migrationshintergrund.
Die griechische Diaspora in Deutschland hat sich all die Jahre zusammengetan und in Gemeinden bzw. Vereinen organisiert und ist ein wesentlicher Faktor der Migrationsgeschichte. In Baden-Württemberg existieren Dutzende von organisierten griechischen Gemeinden, die einen sehr wichtigen Beitrag leisten, da sie mit ihren Aktivitäten wesentlich in das politische und soziale Geschehen mitwirken. Dadurch kreieren sie einen institutionellen Rahmen für ihre Anträge und Ansprüche sowohl gegenüber dem deutschen als auch gegenüber dem griechischen Staat.
Die Griechische Gemeinde Stuttgart ist eine der ältesten griechischen Gemeinden in Deutschland. Offiziellen Daten zufolge lebten schon 1955 285 Griechen in Stuttgart. 1954 nahmen 151 der in Stuttgart lebenden Griechen an der konstitutionellen Sitzung des „Verbandes der Griechen in Stuttgart und Baden-Württemberg“ teil. Dieser Verband wurde im Jahr 1957 in „Griechische Gemeinde Stuttgart und Baden-Württemberg e.V.“ umbenannt. Das Jahr der Umbenennung wird daher als das Jahr der Gründung der Gemeinde angesehen. Die Eintragung in das Register des Amtsgerichts Stuttgart erfolgte am 22. März 1958; der erste Vorsitzende war Georgios Papailiou, ein „Fremdarbeiter“ aus dem Jahr 1941.
1958 wurde durch Veröffentlichung im Regierungsblatt des damaligen griechischen Königreichs die Griechische Gemeinde Stuttgart sogar offiziell als „griechische Gemeinde ohne geographische Grenzen“ anerkannt. Nur drei griechische Gemeinden haben diese Anerkennung erhalten: die griechischen Gemeinden von Toronto, Melbourne und Stuttgart.
Am 30. März 1960 wurde das Deutsch-Griechische Anwerbeabkommen unterzeichnet. Dies bildete einen Meilenstein der Massenmigration griechischer Gastarbeiter nach Deutschland mit dem Ergebnis, dass die Griechische Gemeinde Stuttgart zeitweise mehr als 4.000 eingeschriebene Mitglieder zählte. Viele von ihnen waren damals Studenten und wirken heute immer noch als aktive Mitglieder in der Gemeinde mit.
Nach dem Militärputsch 1967 in Griechenland wurde die Griechische Gemeinde Stuttgart mit ihren Aktivitäten zum Symbol des Widerstandes gegen die Militärs und die Diktatur. Die Griechische Gemeinde Stuttgart hatte in diesem Zeitraum eine führende koordinierende und richtungsweisende Rolle im antidiktatorischen Kampf der griechischen Migranten nicht nur in Deutschland, sondern auch in Resteuropa.
Nach der Wiedereinführung der Demokratie 1974 in Griechenland und bis kurz vor Ausbruch der Finanzkrise stand die Griechische Gemeinde Stuttgart ihren Mitgliedern zwar bei, jedoch haben oftmals die parteipolitischen Auseinandersetzungen zur Polarisierung und zu einem negativen Bild der Gemeinde beigetragen. Darüber hinaus und
insbesondere in den 1980er und 1990er Jahren sind viele Griechen nach Griechenland zurückgekehrt. Die Finanzkrise 2009/2010, unterschiedliche Schwierigkeiten und persönliche Probleme von Vorstandsmitgliedern haben dazu geführt, dass im Jahre 2012 diese historische und große Gemeinde ihre Aktivitäten einfror.
Mit Verschärfung der Finanzkrise (2010) und Auferlegung der Memoranden verstärkte sich in Deutschland die Kampagne der deutschen Massenmedien gegen Griechenland. Das Fernsehen, das Radio und die Zeitungen schufen ein negatives Bild: Griechen und Griechenland waren der Sündenbock. Andererseits führte die Finanzkrise zu einer erneuten Massenmigration nach Deutschland; die Probleme dieser Migranten waren vielschichtig. Infolgedessen entstand die dringliche Notwendigkeit, die Griechische Gemeinde in Stuttgart wieder ins Leben zu rufen: Um die neueingewanderten griechischen Migranten zu informieren und zu unterstützen, um auf die negative Berichterstattung gegen Griechenland zu reagieren und Stellung zu beziehen, um Veranstaltungen zu organisieren, um eine objektivere Berichterstattung in die deutsche Gesellschaft und in die Stadt Stuttgart und Region hineinzutragen. Zudem sollte sie Brücken schlagen zwischen den alteingesessenen und neuzugewanderten Griechen, aber auch zwischen Griechenland und Deutschland.
Eine Gruppe von alteingesessenen und neuzugewanderten griechischen Migranten in Stuttgart hat unter der Leitung von Anna Ioannidou (Rechtsanwältin, Mitglied des Internationalen Ausschusses der Stadt Stuttgart und 2. Vorsitzende des Theaters tri-bühne) und einem der älteren Mitglieder der Griechischen Gemeinde Stuttgart, Dr. Konstantin Karras (ehemaliger Vorsitzender der Griechischen Gemeinde und Vorsitzender des Vereins griechischer Wissenschaftler und Intellektueller Stuttgart) die Initiative für die Reaktivierung der Griechischen Gemeinde Stuttgart e.V. ergriffen. Nach anfänglichen Schwierigkeiten, Differenzen und unzähligen Treffen mit den verbliebenen Mitgliedern des letzten Vorstands wurde schließlich am 15. April 2018 ein neuer Vorstand mit Anna Ioannidou als Vorsitzende gewählt. Seit April 2018 und bis heute, trotz der einschränkenden Maßnahmen aufgrund der Corona-Krise zeichnet sich der Vorstand durch herausragende Aktivitäten aus. Der Vorstand der Griechischen Gemeinde Stuttgart hat in diesem Zeitraum mit über 40 Veranstaltungen mit kulturellem, sozialem, gesellschaftlichem und politischem (überparteilichem) Inhalt und der Teilnahme an über 100 Veranstaltungen anderer Vereine, Träger und Institutionen, die Griechische Gemeinde sowohl in Stuttgart als auch in Griechenland bekannt gemacht und ist zur Brücke zwischen deutscher und griechischer Kultur und Politik geworden.
Die Botschaft der Vorsitzenden der Griechischen Gemeinde Stuttgart Anna Ioannidou lautet, dass die dringlichen Angelegenheiten vielfältig sind und erachtet, dass die Teilnahme der Griechischen Gemeinde an folgenden Themen grundlegend ist:
- Teilnahme am kulturellen und politischen Geschehen der Träger der Stadt Stuttgart und des Landes Baden-Württemberg;
- Unterstützung der Integration auch der neuen griechischen Migranten;
- Gedenken und Information zu den Märtyrerdörfern in Griechenland und zum Zwangskredit;
- Flucht/Migration, weil es ein europäisches und nicht nur ein griechisches Thema ist;
- Möglichkeit der Fernwahl der griechischen Diaspora;
- Zusammenarbeit mit den griechischen, deutschen und anderen Migrantenvereinen und Institutionen und mit dem (bundesweiten) Verband Griechischer Gemeinden;
- Unterstützung des muttersprachlichen Unterrichts und des griechischen Lyzeums.
„Wir sehen die Griechische Gemeinde als Brücke zwischen den Kulturen der hiesigen Gesellschaft, aber auch zwischen Deutschland und Griechenland. Die Griechische Gemeinde Stuttgart ist nicht mehr ein Verein der Gastarbeiter. Als Gemeinde nehmen wir an dem politischen, kulturellen und sozialen Geschehen unserer Stadt teil, ohne unsere griechischen Wurzeln zu vergessen. Wir sind europäische Bürger, die friedlich in unserer multikulturellen Stadt Stuttgart leben. Hier verteidigen und beanspruchen wir die demokratischen Rechte unser aller“, endet die Vorsitzende der Griechischen Gemeinde.
Die aktuelle Zusammensetzung des Vorstandes der Griechischen Gemeinde Stuttgart:
Anna Ioannidou (Vorsitzende), Alexios Karamanolas (stellvertretender Vorsitzender), Georgia Kemanetzidou (Schriftführerin), Triantafyllos Sintoukas (Schatzmeister), Nikolaos Zygopoulos (Beisitzer – ehemaliger Vorsitzender der Griechischen Gemeinde Stuttgart), Jonathan Karasanti (Beisitzer), Paraskevi Tsouka (Beisitzerin), Dr. Maria Bollas (Beisitzerin), Dr. Petros Stavroulakis (Beisitzer, wandert nach Griechenland aus und wird von Alexander Bea ersetzt)
Griechische Gemeinde Stuttgart e.V.,
Christophstraße 17, 70178 Stuttgart,
Email: info.ggsev@gmail.com,
Tel: 0170 6526390
Facebook: Griechische Gemeinde Stuttgart e.V.
Text Γεωργία Τσιώνα
Γερμανική Μετάφραση Αλέξιος Καραμανώλας
Foto Νικόλαος Ράδης
