Στη σύγχρονη κοινωνία οι γυναίκες επιχειρηματίες φέρνουν μια νέα εποχή στην αγροτική οικονομία και επιχειρηματικότητα. Σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου, υπάρχουν 141 ενεργοί γυναικείοι Συνεταιρισμοί σε όλη τη χώρα, με το 57% να είναι στην αγορά 11-20 χρόνια και να απαρτίζονται από πολλά μέλη. Αυτό, λοιπόν, το εγχείρημα επιδιώκει να στηρίξει και να ενισχύσει το womenassociations.gr. καλώντας μας να περιηγηθούμε στις παραδοσιακές δημιουργίες του ελληνικού τόπου και στην εξέλιξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας
Στόχος της όλης προσπάθειας είναι να συγκεντρώσει και να οργανώσει του γυναικείους συνεταιρισμούς της χώρας σε ένα διαδικτυακό χώρο, ώστε να προβληθεί η δουλειά τους και η καταγωγή τους.
Τον Ιανουάριο του 2017, η όλη προσπάθεια πήγε ένα βήμα παρά πέρα με τη δημιουργία της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης με την επωνυμία «Γυναικών Συνεργασία» και το δ.τ. «WOMENASSOCIATIONS ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.». Η εταιρεία είναι κοινωνικού χαρακτήρα και γι’ αυτό το σκοπό θα προσφέρει το 1% του ετήσιου τζίρου της στους συνεργαζόμενους συνεταιρισμούς.
Η Μαρία Κλεπέτουνα, Υπεύθυνη Επικοινωνίας και δημιουργός του Γυναικών Συνεργασία Κοι. Σ. Επ μίλησε στο Α,μπα για το έργο τους και την υποστήριξη που παρέχει στους συνεταιρισμούς να αναδείξουν τη δουλειά τους.
«Η ιδέα να ξεκινήσω αυτόν τον ιστότοπο προήλθε κυρίως επειδή έχω καταγωγή από την Κρήτη. Όταν μια φορά δοκίμασα κάτι κουλουράκια που είχε φτιάξει η γιαγιά μου Κρητικιά σε ένα μνημόσυνο, λυπάμαι που θα το πω αυτό με ώθησε. «Πάρα πολύ ωραία» της είπα «τι τα κάνετε αυτά;». «Τίποτα» μου λέει «στα μνημόσυνα τα δίνουμε». «Δεν είστε καλά» της είπα. Οι γυναίκες εκεί δεν αντιλαμβάνονται την αξία που έχει αυτή η συνταγή γιατί είναι κάτι που το κάνουν κάθε μέρα. Δεν τις εντυπωσιάζει, είναι η καθημερινότητα τους, είναι προϊόν του τόπου τους. Όμως για όλους τους άλλους δεν είναι καθημερινό, εμείς δεν το γνωρίζουμε.
Επίσης αγαπάω πάρα πολύ τις γυναίκες, όλες τους, όπως κι αυτούς που αγοράζουν από τους συνεταιρισμούς. Έρχονται σου λένε μια παραδοσιακή συνταγή, μια ιστορία από τον τόπο τους. Πολύ το αγαπώ όλο αυτό.
Οι γυναίκες αυτές από το 90 και μετά πήραν κάποια Ευρωπαϊκά προγράμματα και έφτιαξαν τους δικούς τους συνεταιρισμούς. Αυτά που παράγουν είναι κυρίως βουτήματα, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, ζυμαρικά. Στην αρχή, έβαλαν κάποιο κεφάλαιο η κάθε μία, τη συνεταιριστική τους μερίδα οι οποία τότε δεν ήταν πολύ υψηλή, πλέον όμως είναι γιατί οι συνεταιρισμοί έχουν αποκτήσει αξία σιγά σιγά, με την πάροδο του χρόνου. Έχουν τις δικές τους προσωπικές συνταγές, τα δικά τους προϊόντα και τους δικούς τους πελάτες. Αυτό που κάνω εγώ είναι να φέρνω τους συνεταιρισμούς αυτούς σε κάθε σπίτι. Μέσω του e-shop αναλαμβάνουμε τη διαφήμιση, την προβολή και την πώληση των προϊόντων τους. Εγώ συνεργάζομαι με δέκα συνεταιρισμούς.
Αυτό που κάνω έχει και κοινωνικό ρόλο, καθώς, βοηθάω τις γυναίκες της υπαίθρου και προωθώ το παραδοσιακό προϊόν για να μην χαθεί τελείως. Το κύριο χαρακτηριστικό των συνεταιρισμών είναι ότι έχουν παραδοσιακές συνταγές και πολύ καλές πρώτες ύλες, πράγματα που απαιτούν να έχεις και τον ανάλογο παραγωγό κι αυτό γίνεται καλύτερα στην ύπαιθρο. Οι επιχειρήσεις αυτές διοικούνται αποκλειστικά από γυναίκες, οι οποίες ασχολούνται με τον αγροτικό τομέα. Πρόκειται για γυναίκες ηλικίας 30-60 κατά μέσο όρο, που ήθελαν να κάνουν κάτι στη ζωή τους, να προσφέρουν εισόδημα στις οικογένειες τους, αλλά στο χωριό δεν είχαν με τι να ασχοληθούν. Σε μια επαρχία δεν έχουν τα ίδια ερεθίσματα και τις ίδιες ασχολίες όπως έχουμε εμείς στην πόλη. Τι θα κάνουν; θα κάτσουν σπίτι τους; Οπότε πήραν τις συνταγές από τις γιαγιάδες τους και έφτιαξαν προϊόντα.
Όλα όσα παράγουν είναι χειροποίητα, τα φτιάχνουν μόνες τους. Τα προϊόντα τους μπορεί να ανταγωνίζονται αυτά του σουπερ μαρκετ, παρόλα αυτά η πρώτη ύλη τους είναι ασυναγώνιστη. Γιατί πολύ απλά αυτές οι γυναίκες έχουν τις επαφές να πάνε στον παραγωγό τους οι ίδιες στο δίπλα χωριό.
Υπάρχει ένας συνεταιρισμός που ξεκίνησε από μια παρέα γυναικών στην Ξάνθη, η Γενισέα. Οι γυναίκες αυτές έψαξαν και βρήκαν ζαχαροκάλαμο και πλέον παράγουν πετιμέζι από ζαχαροκάλαμο το οποίο έχει πολύ χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και βολεύει ανθρώπους που θέλουν να κάνουν τη δίαιτα τους. Είναι παρα πολύ γευστικό, τώρα το έχουν προεκτείνει και πλέον έχουν προϊόντα από πετιμέζι με ταχίνι, με φυστικοβούτυρο, με φουντούκι το οποίο είναι ότι πρέπει να το φας το πρωί και να μην έχει ένα σωρό θερμίδες.
Τα κορίτσια στη Γενισέα, μόνες τους βρήκαν το ζαχαροκάλαμο, μόνες τους έφτιαξαν το μηχάνημα, μόνες κάνουν τη συγκομιδή και την παραγωγή, μόνες τους φτιάχουν το προϊόν. Οι γυναίκες αυτές το έχουν στα επιχειρηματικά. Έχουν εμπειρία, ξέρουν να σου πουν παρόλο που δεν έχουν σπουδάσει, διαχειρίζονται τέλεια τα οικονομικά και τις επιχειρήσεις τους. Υπάρχει αγάπη πίσω από αυτό που κάνουν. Που θα το βρεις αυτό το πράγμα;
Υπάρχει γυναικείος συνεταιρισμός στη Σαμοθράκη, η Νίκη, ποιος το ξέρει; Υπάρχει συγκεκριμένο προϊόν που παράγεται μόνο στην Άνδρο και δεν το τρώμε εμείς εδώ. Είναι το παμπιλόνι, ένα μεγάλο φρούτο μεταξύ κίτρου και λεμονιού που το κάνουν γλυκό του κουταλιού και μαρμελάδα. Είναι αμαρτία να μην γνωρίζουμε την ύπαρξη αυτών των προϊόντων, δεν ξέρουμε τι παράγει η χώρα μας.
Στηρίζω αυτούς τους συνεταιρισμούς να προβληθούν και να αποκτήσουν μεγαλύτερο κοινό. Προς το παρόν, λειτουργούν στην τοπική αγορά. Το όραμα μου για την εταιρεία Γυναικών Συνεργασία είναι να ανοίξω ένα μαγαζί στο κέντρο της Αθήνας. Σέβομαι όλους αυτούς τους πελάτες που δίνουν τα λεφτά τους κι θα ήθελαν να αγοράσουν κάτι διαφορετικό οπότε θέλω ένα μαγαζί διαφορετικό. Θεωρώ ότι αυτές οι γυναίκες και τα προϊόντα τους αξίζουν την ευκαιρία από τον κόσμο, έστω να δοκιμάσει. Συγκινούμαι όταν μπαίνω στα εργαστήρια αυτών των γυναικών, όταν μιλάω μαζί τους, όταν τσακωνόμαστε, γιατί έχουμε διαφωνίες- από τη σύγκρουση παράγονται καλύτερες ιδέες.
Υπάρχουν προϊόντα με τεράστια ζήτηση, όπως αυτά του χαρουπιού από τη Μελιστάλαχτη στο Χάρακα, τα γλυκά από κάστανο, περγαμόντο, κυδώνι από το Ανήλιαγο Πηλίου, τα πράγματα με πετιμέζι από τη Γενισέα και τα χειροποίητα γλυκά κουταλιού από την Έρκυνα μια κοινωνική επιχείρηση στη Λιβαδειά. Η φρέσκια σάλτσα ντομάτας του Βόρα, που την έχουν έτοιμη σε βαζάκι.
Επιτέλους ο κόσμος αρχίζει και αλλάζει δραστικά τις διατροφικές του συνήθειες. Εμείς ως Γυναικών Συνεργασία έπρεπε να προσαρμοστούμε σε αυτό. Δεν μπορούμε να έχουμε πάντα τα ίδια κουλουράκια κανέλας και πορτοκαλιού. Υπάρχουν κι άλλα τρόφιμα. Σκοπός μου είναι προωθώ μέσα από το e-shop κυρίως πιο εξελιγμένα εναλλακτικά προϊόντα. Ωραία είναι και τα κλασσικά παραδοσιακά αλλά πρέπει να υπάρχουν περισσότερες εναλλακτικές για ανθρώπους που τρώνε διαφορετικά.
Στο Womenassociations έχει δημιουργηθεί μια σχέση αμφίδρομη. Εγώ τις εξυπηρετώ κι εκείνες με στηρίζουν σε αυτό που κάνω. Όταν επισκέπτομαι τους συνεταιρισμούς από κοντά είναι η καλύτερη μου. Υπάρχει πολύ αγάπη που με συγκινεί. Πλέον μετράω τρία χρόνια λειτουργίας. Αν δεν είχα τη στήριξη τους δεν θα είχα φτάσει μέχρι εδώ.
Θυμάμαι μια φορά, είμαι έξω αργά το βράδυ και τρώμε με μια φίλη. Χτυπάει το τηλέφωνο μου και το σηκώνω, είναι η Χρυσούλα από το συνεταιρισμό του Αγίου Βασιλείου. «Έλα Χρυσούλα έγινε κάτι» τη ρωτάω. «Απλά πήρα να σου πω» απάντησε με δισταγμό «πως η τιμή στις σησαμόπιτα ανέβηκε». Οι σησαμόπιτες είναι το πιο ταχυκίνητο προϊόν από αυτόν τον συνεταιρισμό. «Πόσο;» της λέω «ένα ευρώ, δεν βγαίναμε» μου λέει «θα τις συνεχίσεις;». «Φυσικά, αν χρειαστεί θα κόψω από το ποσοστό μου αλλά οι σησαμόπιτες δεν θα κοπούν» της απαντώ. «Είσαι η μόνη που αντιδράει έτσι» μου λέει, «αυτή είναι η δουλειά μου». Και μέσα να μπω δεν πρόκειται να κόψω το προϊόν, έχει πάνω την ετικέτα του συνεταιρισμού, είναι πολύ ωραίο, μου το έχουν ζητήσει κι άλλοι προμηθευτές να το πάρουν, να βάλουν άλλη ταμπέλα και να το πουλήσουν στο εξωτερικό. Δεν το έδωσα ποτέ, όσα λεφτά κι να μου δώσουν δεν φεύγει από τα χέρια μου ένα προϊόν που δεν έχει πάνω την ταμπέλα τα στοιχεία του συνεταιρισμού που το παράγει. Η ουσία και το νόημα όλης αυτής της εταιρίας είναι να προωθήσω τους γυναικείους συνεταιρισμούς. Πώς θα πουλήσω κάτι που δεν έχει πάνω την ετικέτα τους;
Οι συνεταιρισμοί εργάζονται σε πρότυπα HACCP. Αυτό που θέλω είναι να καταλάβει το καταναλωτικό κοινό ότι αυτά τα προϊόντα αξίζουν. Δεν μπορείς να παίρνεις ένα κουλούρι από το σούπερ μάρκετ και να λήγει σε ένα χρόνο και να παίρνεις ένα κουλούρι από το συνεταιρισμό και να λήγει σε δύο μήνες. Υπάρχει διαφορά. Στα συντηρητικά, στις χρωστικές, στον τρόπο παραγωγής και κυρίως στη γεύση. Υπάρχει όμως και διαφορά στην τιμή, έτσι είναι, αλλά νομίζω ότι ο κόσμος στρέφεται προς τον σωστό τρόπο διατροφής.
Αυτό που κάνουν αυτοί οι συνεταιρισμοί είναι καινοτόμο, είναι επιχειρηματικότητα. Γυναίκες αγρότισσες που παράγουν και προσφέρουν κάτι ξεχωριστό. Υπάρχουν τόσες άλλες γυναίκες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των επιχειρήσεων αλλά δεν φαίνονται πουθενά. Γυναίκες που είναι στο τομέα της πληροφορικής, στον προγραμματισμό, ποιος τις ξέρει; Γυναίκες που έχουν εταιρίες start up, που βρίσκονται στον τομέα των επικοινωνιών, ποιος τις ξέρει; Οι γυναίκες που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά είναι πολλές και πρέπει να τις μάθουμε».