Ο καρκίνος αποτελεί σήμερα τη συχνότερη νόσο που προκαλεί το μεγαλύτερο αριθμό θανάτων στις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ περίπου 4 στους 10 ανθρώπους θα διαγνωστούν με καρκίνο σε κάποια φάση της ζωής τους. Όπως αναφέρει στο μήνυμά του με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρκίνου, ο Θάνος Δημόπουλος Πρύτανης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, περίπου το 30% των περιστατικών αυτών θα είχε προληφθεί αν αντιμετωπίζονταν παράγοντες όπως: παχυσαρκία, κάπνισμα, ανθυγιεινή διατροφή – σωματική αδράνεια, συγκεκριμένες λοιμώξεις.
Οι καρκίνοι του πνεύμονα, του μαστού, του παχέος εντέρου και του προστάτη είναι οι συχνότερα αντιμετωπιζόμενοι όγκοι στα συστήματα υγείας των ανεπτυγμένων χωρών. Σήμερα, η προσυμπτωματική διαλογή (screening tests) και οι διαγνωστικές μέθοδοι που ακολουθούνται, είναι καλύτερες παρά ποτέ. Η ραγδαία εξέλιξη των βασικών επιστημών μεταφράζεται σε προηγμένες χημειοθεραπευτικές επιλογές και ανοσολογικές θεραπείες, καθώς και σε δυνατότητες εφαρμογής της ιατρικής ακρίβειας.
Από το 1990 μέχρι τις ημέρες μας, η πιθανότητα θανάτου από καρκίνο στις ανεπτυγμένες χώρες μειώθηκε κατά 25%. Ως αποτέλεσμα αυτών των εξελίξεων ένας σημαντικός αριθμός ασθενών θεραπεύονται από τον καρκίνο και σε ένα σημαντικό ποσοστό ο καρκίνος μετατρέπεται σε χρόνια νόσο. Ο “cancer survivor”, δηλαδή το άτομο που ζει μετά τον καρκίνο είναι μία νέα κατηγορία που αυξάνεται, με τις δικές της ανάγκες.
Η ολιστική αντιμετώπιση του καρκίνου είναι στόχος που μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί. Η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση, η θεραπευτική αντιμετώπιση, η αποθεραπεία, η επανένταξη, η υποστήριξη όλης της οικογένειας και η εξάλειψη του στίγματος του καρκίνου πρέπει να είναι στόχοι σε κάθε κοινωνία.
Η πρόσφατη ευρωπαϊκή διακήρυξη δικαιωμάτων των ασθενών με καρκίνο τονίζει το δικαίωμα του κάθε ευρωπαίου πολίτη να λαμβάνει τις πιο ακριβείς πληροφορίες για την υγεία του και να συμμετέχει ενεργά στην περίθαλψή του. Υπογραμμίζεται το δικαίωμα του να έχει βέλτιστη και έγκαιρη πρόσβαση σε εξειδικευμένη περίθαλψη, βασισμένη στην έρευνα και στην καινοτομία, να δέχεται οικονομική προσιτή υγειονομική περίθαλψη από συστήματα υγείας που εξασφαλίζουν τα καλύτερα αποτελέσματα, την αποκατάσταση των ασθενών και την καλύτερη ποιότητα ζωής.
Η καλύτερη πρόσβαση στις σύγχρονες θεραπείες ανεξάρτητα από την κοινωνική και οικονομική κατάσταση των ανθρώπων και η διάχυση της ογκολογικής φροντίδας και στα αναπτυσσόμενα κράτη είναι στόχοι των διεθνών ογκολογικών οργανισμών. Στις αναπτυγμένες χώρες, 65% των νοσούντων από καρκίνο επιβιώνουν άνω των 5 ετών. Αυτό το ποσοστό, χάρη στη συντονισμένη συνεργασία όλων μπορεί ακόμη να βελτιωθεί, με απώτερο στόχο το 2030, το 75%των ασθενών με καρκίνο να επιβιώνουν πάνω από 10 χρόνια.
*Θάνος Δημόπουλος, Καθηγητής Θεραπευτικής-Ογκολογίας-Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής Νοσοκομείο Αλεξάνδρα, Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του European Cancer Patient Coalition.