Σήμερα το βράδυ τα παιδιά σε όλη τη Γερμανία θα αφήσουν τα φρεσκογυαλισμένα παπούτσια τους έξω από την πόρτα τους για να τα γεμίσει ο Άγιος Νικόλαος με γλυκά και λιχουδιές. Tην παραμονή των Χριστουγέννων, είτε ο Weihnachtsmann ή το Christkind για κάποιους άλλους θα εμφανιστούν για να γεμίσουν δώρα τα παιδιά.
Εάν είστε νέοι στη Γερμανία και είστε λίγο μπερδεμένοι με τη διαφορά όλων αυτών, δεν είστε μόνοι. Για να σας βοηθήσουμε να ξεκαθαρίσετε τα σημαντικότερα πρόσωπα αυτής της εορταστικής περιόδου, σας παραθέτουμε όλες τις λεπτομέρειες.
Nikolaus (Άγιος Νικόλαος)
Με την κόκκινη φορεσιά του και τη μακρυά λευκή γενειάδα του, είναι πολύ εύκολο για κάποιον να τον μπερδέψει με τον Άγιο Βασίλη (Weihnachtsmann). Στην πραγματικότητα όμως είναι 2 διαφορετικά πρόσωπα. Ενώ ο Άγιος Βασίλης μπαίνει στα γερμανικά σπίτια την παραμονή των Χριστουγέννων για να αφήσει τα δώρα, ο Nikolaus έρχεται πολύ νωρίτερα, στις 6 Δεκεμβρίου. Για μεγάλο χρονικό διάστημα στην Αυστρία και σε μέρη της Γερμανίας, ήταν ο κύριος χαρακτήρας των εορτασμών των Χριστουγέννων.
Ποιος ήταν ο πραγματικός Άγιος Νικόλαος;
Ο πραγματικός Άγιος Νικόλαος ήταν ο Νικόλαος Μύρων, ο Έλληνας χριστιανός επίσκοπος που έζησε τον 4ο αιώνα στην περιοχή των Μύρων της Μικράς Ασίας. Κατά τη διάρκεια της ζωής του έκανε διάφορα θαύματα. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν προικισμένος με το χάρισμα της θαυματουργίας και έσωσε πολλούς ανθρώπους όσο ήταν εν ζωή αλλά και μετά τον θάνατό του. Λέγεται πως είχε αναστήσει κάποτε τρία παιδιά που είχαν δολοφονηθεί από έναν κρεοπώλη, αλλά ίσως η πιο φημισμένη του συνήθεια ήταν αυτή του να δίνει μυστικά δώρα: Συνήθιζε να αφήνει χρυσά νομίσματα στα παπούτσια φτωχών παιδιών ενώ κοιμούνται.
Θεωρείται προστάτης των μικρών παιδιών, των ναυτικών και των εμπόρων και η ζωή και οι πράξεις του γιορτάζονται στις 6 Δεκεμβρίου. Ήδη από τον Μεσαίωνα είχε ήδη καθιερωθεί το έθιμο του να δίνονται μικρά δώρα στα παιδιά εκείνη την ημέρα.
Ο Nikolaus στη Γερμανία
Η παράδοση συνεχίζεται μέχρι σήμερα στη Γερμανία, όπου τα παιδιά αφήνουν ένα παπούτσι έξω από την πόρτα τους το βράδυ της 5ης Δεκεμβρίου. Παραδοσιακά θα έπρεπε να είναι μια μπότα, αλλά και οποιοδήποτε άλλο παπούτσι κάνει τη δουλειά του. Το πιο σημαντικό είναι ότι πρέπει να είναι φρεσκοκαθαρισμένο και γυαλισμένο. Αν ήταν καλά παιδιά φέτος, ο Nikolaus θα γεμίσει το παπούτσι με καρύδια, φρούτα, σοκολάτα, γλυκά και ίσως μερικά μικρά δώρα.
Εάν ήταν άτακτοι, θα τους βάλει μέσα στο παπούτσι μια λεπτή ξύλινη ράβδο, για να «τιμωρηθούν» απ’ τους γονείς τους. Σε ορισμένες περιοχές, ο Nikolaus επισκέπτεται το σπίτι ή το σχολείο του παιδιού για να ρωτήσει για τη συμπεριφορά του.
Ενώ μερικές οικογένειες τηρούν την παράδοση του Nikolaus, προκειμένου η Ημέρα Χριστουγέννων να μείνει απαλλαγμένη από τα έθιμα των δώρων και να επικεντρωθεί στο εορτασμό της Γέννησης του Ιησού, ωστόσο για τη συντριπτική πλειοψηφία η 6η Δεκεμβρίου είναι απλώς «ο πρώτος γύρος« για το κύριο γεγονός στις 25 Δεκεμβρίου.
Christkind
Για πολύ καιρό, ο Nikolaus ήταν ο πρωταρχικός χαρακτήρας στις εκδηλώσεις του Advent στη Γερμανία. Ωστόσο, το πρόσωπο των Χριστουγέννων άρχισε να διαφοροποιείται με την εισαγωγή της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης και την άφιξη του Christkind.
Η ιστορία πίσω από το Christkind
Ο Μαρτίνος Λούθηρος ήταν ενάντια στη παράδοση του Nikolaus, αφού η λατρεία των Αγίων ήταν καθολικό έθιμο. Για να μην καταργήσει εντελώς το έθιμο των δώρων, ο Μαρτίνος Λούθηρος αποφάσισε να εισαγάγει μια νέα φιγούρα στην πιο πρόσφατη γερμανική παράδοση των Χριστουγέννων, αυτή του παιδιού του οποίου η γέννηση γιορτάζεται αυτές τις άγιες μέρες. Το Christkind εφευρέθηκε ως φιγούρα του Ιησού που έφερνε δώρα στα παιδιά. Για την απομάκρυνση από την παλιά καθολική παράδοση, ο Λούθηρος όρισε ως ημερομηνία των δώρων, όχι την 6η Δεκεμβρίου, αλλά την παραμονή των Χριστουγέννων.
Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, οι ξεχωριστές παραδόσεις άρχισαν να μπερδεύονται. Ενώ στις προτεσταντικές περιοχές ο Weihnachtsmann, μία πιο εκκοσμικευμένη εκδοχή του Nikolaus, ξεπερνούσε σε δημοφιλία το Christkind, στις καθολικές περιοχές μεταμορφώθηκε από μία αποτύπωση του Ιησού, σε έναν ξανθό άγγελο γένους θηλυκού. Όταν ένα μείγμα των δύο παραδόσεων πέρασε τα όρια του Ατλαντικού από γερμανούς μετανάστες, το «Christkind» μεταλλάχθηκε σε «Kris Kringle».
Σήμερα στις παραδοσιακές καθολικές περιοχές της Γερμανίας, το αρχικά προτεσταντικό Christkind κατέχει τη μεγαλύτερη δημοφιλία. Η παγκοσμίως διάσημη Χριστουγεννιάτικη Aγορά στη Νυρεμβέργη, για παράδειγμα, φημίζεται για την αγγελική φιγούρα και κάθε δύο χρόνια επιλέγει μια νεαρή γυναίκα για το τιμημένο έργο της να την εκπροσωπεί.
Το Christkind στη Γερμανία
Το Christkind απεικονίζεται παραδοσιακά σαν ένα παιδί με αγγελική μορφή, ντυμένο στα λευκά με ξανθά μαλλιά, χρυσά φτερά και χρυσή κορώνα. Στην πορεία προς τα Χριστούγεννα, μερικά παιδιά γράφουν επιστολές στο Christkind, τα οποία διακοσμούν με ζάχαρη και τα αφήνουν στο παράθυρο. Στη συνέχεια, την Παραμονή των Χριστουγέννων, το Christkind επισκέπτεται το σπίτι για να αφήσει δώρα κάτω από το δέντρο.
Παραδοσιακά τα παιδιά δεν πρέπει να δουν τον άγγελο και γι’ αυτό οι γονείς τούς τους λένε πως αν προσπαθήσουν να τον δουν στα κρυφά αυτός δε θα έρθει. Μερικές φορές, χτυπούν κρυφά ένα καμπανάκι για να ανακοινώσουν ότι μόλις έφυγε και στη συνέχεια τα παιδιά τρέχουν για να βρουν τα δώρα τους.
Weihnachtsmann (Άγιος Βασίλης)
Τα τελευταία χρόνια, τόσο το Christkind όσο και o Nikolaus αντιμετώπισαν τον όλο και αυξανόμενο ανταγωνισμό από τον Weihnachtsmann, την αμερικανική φιγούρα του Άγιου Βασίλη, που λατρέυεται παγκοσμίως.
Από πού προέρχεται ο Weihnachtsmann;
Ο Άγιος Βασίλης, όπως τον ξέρουμε σήμερα, αναπτύχθηκε τον 19ο αιώνα στην Αμερική από τη σύγκλιση διαφόρων ξεχωριστών παραδόσεων. Η βρετανική λαογραφία είχε συμπεριλάβει εδώ και αιώνες μια προσωποποίηση των Χριστουγέννων γνωστή ως “Father Christmas“. Όταν συγχωνεύθηκε με την ολλανδική φιγούρα του Sinterklaas, ο Nikolaus μεταμορφώθηκε σε μια χαρούμενη φιγούρα με μεγάλα ροδαλά μάγουλα. Διατήρησε τα παραδοσιακά κόκκινα ρούχα του και την μακριά λευκή γενειάδα.
Χρειάστηκε λίγος χρόνος για να γίνει αποδεκτή αυτή η νέα μορφή στη Γερμανία. Μια έρευνα του 1932 διαπίστωσε ότι τα παιδιά στη Γερμανία ήταν διχασμένα για το αν πίστευαν στο Weihnachtsmann ή στο Christkind. Με την πάροδο του χρόνου, ο Weihnachtsmann επικράτησε και σήμερα σχεδόν κάθε περιοχή στη Γερμανία προσβλέπει σε μια επίσκεψη από τον Weihnachtsmann τα Χριστούγεννα – εκτός από τις παραδοσιακά καθολικές περιοχές.
Γιορτάζοντας τα Χριστούγεννα με τον Άγιο Βασίλη στη Γερμανία
Εάν τα παιδιά θέλουν να λάβουν ένα δώρο από τον Weihnachtsmann, στέλνουν μια επιστολή στην αρχή του Advent και ελπίζουν να τα θεωρήσει καλά παιδιά για να ικανοποιήσει το αίτημά τους.
Όπως και σε πολλά μέρη του κόσμου, ο Weihnachtsmann συνήθως επισκέπτεται γερμανικά σπίτια την Παραμονή των Χριστουγέννων, αλλά δεν κατεβαίνει από την καμινάδα και δεν έχει τάρανδο. Ο Άγιος Βασίλης καβαλά ένα λευκό άλογο.
Τα παιδιά στη Γερμανία δεν χρειάζεται να περιμένουν μέχρι το πρωί των Χριστουγέννων για να ανοίξουν τα δώρα τους, και τα λαμβάνουν λίγο πριν ή λίγο μετά το δείπνο της Παραμονής. Αφού έρθει η ώρα του δώρου, τα παιδιά μένουν έξω από το δωμάτιο για να να έρθει ο Άγιος Βασίλης να το αφήσει κάτω από το δέντρο.
