Σύμφωνα με άρθρο της ψυχολόγου Βάγιας Ζιώγα το εργασιακό bullying ή αλλιώς mobbing μπορεί να μετατρέψει τη δουλειά, που κάποτε αγαπούσατε, σε κάτι τρομακτικό. Είτε προέρχεται από κάποιον συνάδελφο είτε από τον προϊστάμενό σας, προκαλεί συναισθήματα ανασφάλειας και φόβου και σας κάνει να νιώθετε αβοήθητοι. Ο εργασιακός εκφοβισμός αποτελεί μία συστηματική προσπάθεια υποτίμησης της προσωπικότητάς σας, που θέτει σε κίνδυνο τόσο την υγεία σας (ψυχική και σωματική) όσο και την καριέρα σας. Είναι μία μορφή συναισθηματικής βίας, εξαιρετικά επιβλαβής για την ψυχική σας ισορροπία. Το γεγονός ότι δεν αποτελεί ποινικά κολάσιμη πράξη, καθώς δεν είναι φυσική βία, καθιστά τον εργασιακό εκφοβισμό την πιο συχνή μορφή βίας στον εργασιακό χώρο, καθώς εμφανίζεται τέσσερις φορές πιο συχνά από την σεξουαλική παρενόχληση ή τις φυλετικές διακρίσεις (σύμφωνα με το Workplace Bullying Institute).
Το προφίλ του „bully“
Οι άνθρωποι που εκφοβίζουν προσπαθούν να χειραγωγούν τους άλλους για να πετύχουν τους στόχους τους. Συχνά δρουν μόνοι ή σε ολιγομελείς ομάδες για την επίτευξη αυτού του στόχου, αλλά δεν είναι ειλικρινείς και δίκαιοι ούτε καν μεταξύ τους. Απευθύνονται κυρίως σε συναδέλφους που εργάζονται σε κατώτερη ή ίση βαθμίδα με εκείνους. Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, είναι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση (όση αυτοπεποίθηση κι αν δείχνουν), που βιώνουν μία εσωτερική ντροπή. Πολλές φορές έχουν βιώσει και οι ίδιοι κάποιου είδους κακοποίηση. Συνήθως, επιτίθενται στους άλλους για να „ξορκίσουν“ την ντροπή που νιώθουν για τον εαυτό τους και να μείνουν σε απόσταση ασφαλείας από τα συναισθήματά τους. Όσο πιο απειλητική είναι η ντροπή που νιώθουν (αν για παράδειγμα κινδυνεύουν να φανούν ανίκανοι στη δουλειά τους), τόσο πιο έντονα επιτίθενται. Εντοπίζουν τα τρωτά σημεία των θυμάτων τους και στοχεύουν σε αυτά, αλλά δεν είναι λίγες και οι φορές που προβάλλουν τις δικές τους ανασφάλειες πάνω στα θύματά τους. Αυτή η επίθεση τους δίνει μια αίσθηση ανωτερότητας που τόσο έχουν ανάγκη.
Αυτοί που δέχονται bullying
Τα θύματα του εκφοβισμού συνήθως έχουν ένα κοινό με τους θύτες, την εσωτερική ντροπή ή ανασφάλεια. Ωστόσο, εδώ έχουμε την ακριβώς αντίθετη αντιμετώπιση, την ενοχοποίηση δηλαδή του εαυτού για ότι του συμβαίνει. Πολλές φορές οι άνθρωποι που δέχονται bullying θεωρούν ότι φταίνε για αυτό και ότι με κάποιο τρόπο το προκαλούν ή το αξίζουν. Είναι πολύ πιθανό να είναι ιδιαίτερα εσωστρεφείς και να κρύβουν τα συναισθήματα που τους προκαλεί η ψυχολογική βία που δέχονται. Αυτή η αντιμετώπιση είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε κατάθλιψη. Επίσης, η παρατεταμένη έκθεση σε καταστάσεις εκφοβισμού μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα μετατραυματικού στρες (PTSD) στα θύματα, καθώς τέτοιες επιθέσεις αποτελούν τραυματικές εμπειρίες για όλους.
Πώς αντιμετωπίζεται
Είναι πολύ σημαντικό μία συμπεριφορά εκφοβισμού να μην παραβλέπεται και να αντιμετωπίζεται άμεσα. Πολλές φορές τα θύματα θεωρούν ότι αν κάνουν ότι δεν άκουσαν ή δεν κατάλαβαν την προσβολή, αυτό θα σταματήσει και δε θα ξανασυμβεί. Ωστόσο, στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο. Ο θύτης παίρνει την ικανοποίηση που αναζητά και συνεχίζει. Επιπλέον, τέτοιου είδους συμπεριφορές είναι καλύτερο να αντιμετωπίζονται συλλογικά, από το σύνολο των συναδέλφων. Αν όλοι οι υπόλοιποι αποδοκιμάσουν το άτομο ή τη μικρή ομάδα ατόμων που προβαίνουν σε υποτιμητικές συμπεριφορές, τότε εκείνοι θα χάσουν τη δύναμή τους και θα έρθουν αντιμέτωποι με την απομόνωση. Φυσικά, το μοίρασμα των συναισθημάτων με τους συναδέλφους θα βοηθήσει και το θύμα να νιώσει πιο δυνατός, λιγότερο φοβισμένος και ότι δεν είναι μόνος σε αυτό. Γενικότερα, τα άτομα που έρχονται αντιμέτωπα με τον εκφοβισμό και με οποιαδήποτε άλλη μορφή βίας είναι σημαντικό να μοιράζονται τα συναισθήματά τους, πρώτα με τους δικούς τους ανθρώπους και στη συνέχεια με τους συναδέλφους τους. Έτσι θα έρθουν ένα βήμα πιο κοντά στο να αποκαλύψουν τον θύτη και να καταγγείλουν το συμβάν.
Να θυμάστε ότι η ευθύνη για την αντιμετώπιση τέτοιων γεγονότων ανήκει σε όλους μας, δε χρειάζεται να γίνουμε θύματα για να αντιδράσουμε! Η ανοχή αποτελεί σιωπηλή συναίνεση.
3 σημάδια ότι δέχεστε mobbing
- Δέχεστε στοχευμένα υποτιμητικά σχόλια γύρω από την προσωπική σας ζωή, σας ασκείται λεκτική βία και σαρκασμός
- Δέχεστε επιδεικτική αδιαφορία, η προσωπική σας άποψη δε λαμβάνεται υπόψιν και σας αποκρύπτονται πληροφορίες που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την απόδοσή σας στην εργασία σας
- Σας ανατίθεται υπερβολικός φόρτος εργασίας που πολλές φορές περιλαμβάνει και δουλειά εκτός των αρμοδιοτήτων σας
Text Θάνος Μακρογαμβράκης
Was ist mobbing?
Mobbing oder Mobben als soziologischer Begriff beschreibt das wiederholte und regelmäßige, vorwiegend seelische Schikanieren, Quälen und Verletzen eines einzelnen Menschen durch eine beliebige Art von Gruppe. Mobbing kann z. B. erfolgen in der Familie, in einer Peergroup, in der Schule, am Arbeitsplatz, in Vereinen, in Wohneinrichtungen (Heimen) oder Gefängnissen in Wohnumfeldern (Nachbarschaften) oder im Internet (Cyber-Mobbing). Zu typischen Mobbinghandlungen gehören Demütigungen, Verbreitung falscher Tatsachenbehauptungen, Zuweisung sinnloser Aufgaben, Gewaltandrohung, soziale Isolation oder ständige Kritik an der Arbeit.
Negative Handlungen: Mobbingverhalten kann verbal (zum Beispiel Beschimpfung), nonverbal (zum Beispiel Vorenthalten von Informationen) oder physisch (zum Beispiel Verprügeln) sein. Solche Handlungen gelten üblicherweise als feindselig, aggressiv, destruktiv und unethisch.
Ungleiche Machtverhältnisse: Die Beteiligten haben unterschiedliche Einflussmöglichkeiten auf die jeweilige Situation. Eine Person ist einer anderen Person unter- beziehungsweise überlegen. Dazu ist kein Rangunterschied nötig. Eine Ungleichheit kann durch die bloße Anzahl bedingt sein: Viele Personen gegen eine Person.
Opfer: Im Handlungsverlauf bildet sich ein Opfer heraus, das infolge ungleicher Machtverhältnisse Schwierigkeiten hat, sich zu verteidigen.
Es gibt verschiedene Möglichkeiten, etwas gegen Mobbing zu unternehmen. In vielen Fällen (laut Mobbing-Report 22,5 %) sehen Mobbingopfer als einzigen Ausweg die eigene Kündigung. Sowohl von Seiten der Opfer als auch des Betriebes können Maßnahmen ergriffen werden. Praktiker empfehlen Betroffenen, dem Täter Grenzen zu setzen, soweit es ihnen möglich ist und sie sich in der dazu notwendigen seelischen Verfassung befinden. Es gilt demzufolge als außerordentlich wichtig, dass das Opfer dem Mobber frühestmöglich ein klares „Stopp!“ signalisiert. Ansonsten kann sich der Täter bestätigt darin fühlen, ruhig weiter mobben zu können.
