Η επικονδυλίτιδα ή έξω επικονδυλίτιδα ή tennis elbow, επηρεάζει το 2% του γενικού πληθυσμού. Κατά την κλινική εξέταση ο ασθενής εμφανίζει άλγος στον έξω κόνδυλο του βραχιονίου (έξω πλευρά του αγκώνα), που γίνεται πλέον έντονος κατά την ψηλάφηση – πίεση αυτού. Ο πόνος μπορεί να επεκτείνεται και κατά μήκος του αντιβραχίου και γίνεται ιδιαίτερα έντονος κατά την διάρκεια κάποιας χειρωνακτικής εργασίας, αλλά και στην προσπάθεια κάμψης του καρπού, ενώ αυτός όπως και ο αγκώνας είναι σε έκταση. Το κυρίαρχο χέρι επηρεάζεται σε περισσότερους από τους μισούς ασθενείς και έχει επικρατήσει ο όρος tennis elbow επειδή στους μισούς από τους παίκτες του τένις εμφανίζονται ενοχλήσεις στην έξω πλευρά του αγκώνα. Ο λόγος του άλγους στην περιοχή του αγκώνα και περιφερικότερα οφείλεται κυρίως στην εκφύλιση της έκφυσης του τένοντα του βραχέως εκτείνοντας τον καρπό, που γίνεται λόγω επαναλαμβανόμενων τραυματισμών ή λόγω της πτωχής αιμάτωσης στην περιοχή. Εκτός της πλέον συχνής έξω επικονδυλίτιδος έχουμε και την έσω επικονδυλίτιδα (golfers elbow) που εμφανίζεται σε σαφώς μικρότερη συχνότητα (10-20% του συνολικού αριθμού των ατόμων που πάσχουν από επικονδυλίτιδα), και το άλγος εντοπίζεται στον έσω κόνδυλο με επιδείνωση αυτού στην κάμψη του καρπού.

Διάγνωση
Η διάγνωση της έξω επικονδυλίτιδας είναι κυρίως κλινική, καθότι η μαγνητική τομογραφία (MRI) στην περιοχή του αγκώνα μπορεί να αποκλείσει άλλες παθολογικές καταστάσεις (χόνδρινες βλάβες ή υμενικές πτυχές της άρθρωσης του αγκώνα, κύστες στην περιοχή) όχι όμως να μας οδηγήσει σε διάγνωση της έξω επικονδυλίτιδος. Το ίδιο ισχύει και με την πίεση του νεύρου, αφού το ηλεκτρομυογράφημα δεν μπορεί να μας δώσει σαφή διάγνωση όσον αφορά το βαθμό πίεσης του νεύρου.

Θεραπευτική Αγωγή
Η θεραπευτική αγωγή ξεκινά με περιορισμό των δραστηριοτήτων που έχουν σχέση με τη χρήση του πάσχοντος άνω άκρου, εφαρμογή στον αγκώνα ιμάντα επικονδυλίτιδος και συγχρόνως λήψη αντιφλεγμονώδους – αναλγητικής αγωγής από το στόμα ή τοπική εφαρμογή. Επί επιμονής των ενοχλημάτων γίνονται τοπικές εγχύσεις κορτιζόνης στον έξω κόνδυλο του βραχιονίου, που μπορεί να γίνουν χωρίς ιδιαίτερες αντενδείξεις (όχι σε πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη) ή επικινδυνότητα (maximum 3 στον αριθμό με μεσοδιαστήματα 7-10 ημέρες). Συγχρόνως φυσικοθεραπείες στην περιοχή του αγκώνα (κινησιοθεραπείες, tens, υπέρηχα, ιοντοφόρηση, shock waves) μπορεί να βοηθήσουν στην υποχώρηση των ενοχλημάτων. Εάν παρά τη συντηρητική αγωγή και μετά την πάροδο δύο-τριών μηνών οι ενοχλήσεις συνεχίζονται, η χειρουργική επέμβαση θα δώσει την οριστική λύση.

Epikondylopathien(„Tennisarm“)

Dr. med Angelos Tachtatzis ist Facharzt für Orthopädie und Unfallchirurgie, mit großer Leidenschaft für den Sport. In seiner Freizeit unterstützt er medizinisch verschiede Mannschaften aus der Stuttgarter Region. In dieser Ausgabe spricht er über Epikondylopathien, auch bekannt als „Tennisarm“.

Epikondylopathien oder laterale Epikondylitis oder „Tennisarm“ betreffen 2% der Allgemeinbevölkerung. Während der klinischen Untersuchung verspürt der Patient Schmerzen am oberen Ende des Unterarms (außerhalb des Ellbogens), die beim Palpationsdruck stärker werden. Der Schmerz kann sich entlang des Unterarms erstrecken und bei manueller Arbeit besonders intensiv werden, aber auch bei der Anstrengung, das Handgelenk zu beugen/strecken, während der Ellbogen gestreckt wird.

Der dominante Arm ist bei mehr als der Hälfte der Patienten betroffen, und der Begriff Tennisarm ist weit verbreitet, da wohl die Hälfte der Tennisspieler auf der Außenseite des Ellbogens Belästigungen erfährt. Der Grund für die Schmerzen im Ellenbogenbereich liegt hauptsächlich in der Degeneration oder Reizung/ Entzündung der Sehne aufgrund wiederkehrender Verletzungen.  Neben dem häufigen „Tennisarm“ haben wir auch den Golferarm, mit deutlich geringerer Häufigkeit (10-20% der Gesamtzahl der an Epicondylitis erkrankten Personen), und die Schmerzen sind an der Innenseite lokalisiert, wobei sie sich durch das Beugen des Handgelenks verschlimmern. Das Einklemmen des N. radialis an der Peripherie des Ellenbogenbereichs und insbesondere des N. interosseus posterior kann mit einer Epicondylitis zusammen hängen.

Diagnose 

Die Diagnose einer Epicondylitis ist hauptsächlich klinisch, da die Magnetresonanztomographie (MRT) im Bereich des Ellenbogens, andere pathologische Zustände (knorpelige Läsionen oder entzündliche Aspekte des Ellenbogengelenks, Zysten in der Umgebung) eher ausschließt als die Diagnose einer Epicondylitis zu stellen. Gleiches gilt für die neurologische Untersuchung, da das Elektromyogramm keine eindeutige Diagnose liefert.

Therapeutische Behandlung 

Die Behandlung wird durch die Begrenzung der Benutzung/Belastung  der oberen Extremität eingeleitet und gleichzeitig werden eine orale entzündungshemmende oder analgetische Behandlung oder topische Anwendungen begonnen.

Bei anhaltenden Beschwerden können lokale Kortisoninjektionen ohne spezifische Kontraindikationen (nicht bei Patienten mit Diabetes) oder Risiken (bis zu 3 in der Anzahl, im Abstand von 7-10 Tagen) vorgenommen werden.  Gleichzeitig können physikalische Therapien im Ellbogenbereich (Bewegungstherapie, TENS, Ultraschall, Stoßwellen, Iontophorese) helfen, die Beschwerden  zu lindern. Wenn trotz der konservativen Behandlung und nach zwei oder drei Monaten die Schmerzen anhalten, ist die Operation eine mögliche Lösung.

Michael Boutsakis – Dr. med. Angelos Tachtatzis · Fachärzte für Orthopädie und Unfallchirurgie in Stuttgart
Bad Cannstatt im Cannstatter Carré · Daimlerstr. 67 · 70372 Stuttgart · Tel.: 0711 569874 · Fax: 0711 5595938 · www.orthopaedikos.de · tachtatzis@orthopaedikos.de