Υπάρχουν πόλεις που θες να τις περπατήσεις, να τις φωτογραφίσεις, να τις εξερευνήσεις, να περιπλανηθείς στους δρόμους και τα σοκάκια τους. Υπάρχουν, βέβαια, και πόλεις που απλά τις ερωτεύεσαι από την πρώτη στιγμή που θα πατήσεις το πόδι σου εκεί, χωρίς καν να έχεις προλάβει να κάνεις κάτι από τα παραπάνω. Η Ξάνθη ανήκει στην τελευταία κατηγορία.
Θα έλεγες πως μοιάζει με τους κεραυνοβόλους έρωτες. Αυτούς που δεν σου αφήνουν επιλογή. Ένα βλέμμα μόνο είναι ικανό να σε κάνει να χαθείς μέσα τους. Τα χρώματα, οι γεύσεις και τα αρώματα της Ξάνθης έχουν ακριβώς την ίδια επίδραση στον τυχερό ταξιδιώτη που θα την επιλέξει.
Το μεγαλύτερο λάθος που είχα κάνει μέχρι σήμερα, ήταν το ότι δεν την είχα ποτέ ψηλά στη λίστα των πόλεων που ήθελα να επισκεφτώ. Ένα από τα καλά, όμως, του ελληνικού στρατού είναι πως σε ωθεί στο να γνωρίσεις νέα μέρη (είτε το θέλεις, είτε όχι). Έτσι, λοιπόν, οι δρόμοι με έβγαλαν από την Αθήνα στην Ξάνθη κι αν και στο 12ωρο ταξίδι με το τραίνο ένιωθα πως δεν θέλω με τίποτα να πάω εκεί πάνω, φτάνοντας άρχισα να αλλάζω γρήγορα γνώμη. Και ήταν αρκετοί οι παράγοντες που συνέβαλαν σε αυτό.
Αρχοντική και με ιστορία
Η Ξάνθη δεν αποκαλείται τυχαία ‚Κυρά και Αρχόντισσα της Θράκης‘. Είναι η πόλη που το μοντέρνο συναντά το παραδοσιακό, που χιλιάδες χρώματα σμίγουν με γεύσεις και αρώματα και σερβίρουν ένα μεθυστικό κοκτέιλ εμπειριών στον ξένο που έρχεται να την επισκεφτεί. Γεμάτη αρχοντικά, πλακόστρωτα δρομάκια, κόσμο, φινετσάτα μαγαζιά, η Ξάνθη σε καλεί να την περπατήσεις και να ανακαλύψεις τα μυστικά της.
Δεν γίνεται να μπερδευτείς εδώ, αφού όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη μεγάλη κεντρική πλατεία, όπου στέκει αγέρωχο το Ρολόι, το σήμα κατατεθέν της πόλης. Το σημείο που φωτογραφίζονται σχεδόν όλοι. Κάτι σαν το Big Ben, αλλά εντάξει, λίγο μικρότερο. Οι περισσότεροι δρόμοι της Ξάνθη είναι πλακόστρωτοι και αν συνεχίσεις το περπάτημα μετά την κεντρική πλατεία, θα σε οδηγήσουν στην παλιά πόλη.
Είναι πραγματικά σαν να ανοίγεις ένα βιβλίο ιστορίας και να κάνεις μια μεγάλη βουτιά μέσα του. Διασχίζοντας την πλατεία Αντίκα, θα οδηγηθείς στην παλιά πόλη της Ξάνθης, όπου θα μαγευτείς από τα αναλλοίωτα από το χρόνο αρχοντικά – παλιά σπίτια καπνεμπόρων, τα οποία βρίσκονται διασκορπισμένα αριστερά και δεξιά. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως η Ξάνθη έγινε παγκοσμίως διάσημη για το εμπόριο καπνού, το οποίο άκμαζε για δύο αιώνες στην περιοχή.
Στα πολύχρωμα σοκάκια της παλιάς πόλης θα συναντήσεις και τα πιο όμορφα και παιχνιδιάρικα καφέ για να απολαύσεις ένα ζεστό ρόφημα και να κάνεις παράλληλα και μια στάση από το περπάτημα. Ο Ερμής, η Τυφλόμυγα, το Ντίλι-Ντίλι και το Ψωμί και Σοκολάτα είναι τα μαγαζιά που θα δεις τον περισσότερο κόσμο και θα σε παρασύρουν στο εσωτερικό τους.
Δεν την βαριέσαι ποτέ
Η Ξάνθη μπορεί να μην είναι μεγάλη, έχει όμως τόσα πράγματα να κάνεις που δε γίνεται να την βαρεθείς, όσο καιρό κι αν μείνεις εκεί. Είναι γεμάτη ζωή, κι αυτό γιατί έχει χιλιάδες φοιτητές που σπουδάζουν στην πανεπιστημιούπολη, στρατιώτες που κάνουν τη θητεία τους στα στρατόπεδα της πόλης, ταξιδιώτες που την επισκέπτονται για να την εξερευνήσουν, καθώς και ντόπιους κατοίκους που ζουν και εργάζονται εκεί.
Παράλληλα, είναι μια πόλη με έντονη πολιτιστική δραστηριότητα, κάτι που οφείλεται κυρίως στους πολλούς πολιτιστικούς συλλόγους που κρατάνε ζωντανή την παράδοση ετούτου του τόπου.
Ο επισκέπτης μπορεί να ξεναγηθεί στο Λαογραφικό Μουσείο της Ξάνθης, όπου θα δει υφαντά, θρακιώτικες φορεσιές και έργα διαφόρων καλλιτεχνών. Αξίζει φυσικά μια επίσκεψη στην οικεία του Μάνου Χατζιδάκι. Το αρχοντικό κτήριο που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο διάσημος Έλληνας μουσικοσυνθέτης έχει μετατραπεί σήμερα σε Πολιτιστικό κέντρο, όμως υπάρχουν αρκετά αντικείμενα του Χατζιδάκι μέσα, όπως το πιάνο του, στο οποίο έπαιξε τις πρώτες του μελωδίες. Και δεν είναι μόνο αυτά, αφού στην Ξάνθη, όσο ψάχνεις, τόσο θα βρίσκεις σημεία ενδιαφέροντος. Υπάρχει δημοτική βιβλιοθήκη, πινακοθήκη, σύλλογοι χορού και φωτογραφίας, το σπίτι της Σκιάς και πολλά ακόμη για να ανακαλύψεις.
Ποιο είναι, όμως, το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό όταν ακούς για την Ξάνθη; Η σωστή απάντηση είναι το καρναβάλι, καθώς μετά από εκείνο της Πάτρας, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ελλάδα. Είναι στο DNA πλέον των Ξανθιωτών. Χιλιάδες νέοι, φοιτητές, αλλά και μεγαλύτεροι σε ηλικία από όλη τη Βόρεια Ελλάδα (κι όχι μόνο) μαζεύονται στην πόλη των χρωμάτων κάθε Φλεβάρη και τις χαρίζουν απλόχερα ακόμη περισσότερα χρώματα, σε μια γιορτή γέλιου, χορού και κεφιού.
Για αρκετούς, ωστόσο, οι γιορτές της παλιάς πόλης της Ξάνθης που λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη, είναι ακόμη καλύτερες κι από το καρναβάλι. Διαφορετικό φεστιβάλ, πιο καλλιτεχνικό, με μεγαλύτερη ιστορία, αλλά το ίδιο κέφι. Δεν έχω πάει προσωπικά, αλλά με όσα έχω ακούσει από συζητήσεις με ντόπιους, ένα ταξίδι τις πρώτες ημέρες του Σεπτέμβρη στην Ξάνθη, είναι ό,τι καλύτερο, προκειμένου να ζήσεις και τη συγκεκριμένη εμπειρία.
Τέλος, αν βρεθείς Σάββατο στην πόλη, μπορείς να κάνεις μια βόλτα από το μεγάλο και ξακουστό Παζάρι που στήνεται στους δρόμους. Αποτελεί τη μεγαλύτερη υπαίθρια αγορά της Βόρειας Ελλάδας, γεμάτη ιστορία, χρώματα ήχους και ζωή. Εκεί μπορείς να βρεις τα πάντα, από τρόφιμα και οπωροκηπευτικά, φυτά, μυρωδικά, κεντήματα, χαλιά, είδη οικιακής χρήσης και πολλά άλλα. Μπορείς φυσικά, απλά να περάσεις μια βόλτα για να το δεις, χωρίς να αγοράσεις κάτι.
Το πιο γλυκό ταξίδι σου
Ωραίες οι καλλιτεχνικές δράσεις, οι περίπατοι, οι γιορτές, αλλά το σημαντικότερο είναι το φαγητό και ειδικά αν είσαι στην Ξάνθη, το γλυκό! Η πόλη αυτή είναι μια γλυκιά αμαρτία πραγματικά. Ακόμη και να μην είσαι σαν της ζάχαρης (που μάλλον θα είσαι άρρωστος), εδώ δεν έχεις επιλογή. Βασικά, έχεις άπειρες επιλογές από γλυκά. Συροπιαστά, με κρέμα, με σοκολάτα, με αμύγδαλο, με ό,τι τραβάει η ψυχή σου.
Σε κάθε στενό θα συναντήσεις και από ένα ζαχαροπλαστείο, όπου αν κάνεις το λάθος και ρίξεις μια κλεφτή ματιά στη βιτρίνα του, θα σε τραβήξει στο εσωτερικό του, προκειμένου να δοκιμάσεις και κάτι καινούργιο. Στην Ξάνθη δοκίμασα για πρώτη φορά τα πολίτικα, Σεκέρ Παρέ, Καζάν Ντιπί, αλλά και τη σπεσιαλιτέ που ακούει στο όνομα Ταούκ Κιοκσού και έχει μέσα ένα μαγικό συστατικό. Στήθος κοτόπουλου! Φυσικά, αν δεν το γνωρίζεις από πριν, δεν μπορείς να το καταλάβεις με τίποτα.
Όσον αφορά την καριόκα της Ξάνθης, τι να πούμε; Το πιο διάσημο γλυκό της πόλης έχει μπει ακόμη και στο βιβλίο γκίνες, όταν ντόπιοι ζαχαροπλάστες αποφάσισαν να φτιάξουν μια καριόκα 383 κιλών! Είχα δοκιμάσει στην Αθήνα, αλλά δεν συγκρίνεται με αυτή που θα φας στην Ξάνθη.
Πέρα από τα γλυκά, για τους φανς των αλμυρών γεύσεων, η Ξάνθη μπορεί να ικανοποιήσει κάθε ουρανίσκο. Εκεί θα βρεις ταβερνάκια, ουζερί, μεζεδοπωλεία, εστιατόρια, αλλά και δεκάδες σουβλατζίδικα, τα οποία είναι πάντα γεμάτα από τη νεολαία της πόλης.
Το σίγουρο, πάντως, είναι πως από την Ξάνθη θα φύγεις χορτασμένος. Τόσο από φαγητά και γλυκά, όσο κι από εμπειρίες και φωτογραφίες.
(Κεντρική Φωτογραφία: 123rf.com / Desislava Haytova)
TEXT Γιάννης Μπαϊρακτάρης, oneman.gr