Ένα αέρινο πλάσμα, επιβλητικό, με τις απαρτίζουσες πτυχές του χαρακτήρα της σε απόλυτη αρμονία. Μια επιφανής προσωπικότητα που ακόμη και αν κάποιοι δεν έχουν δει μέχρι σήμερα το πρόσωπό της, σίγουρα έχουν θαυμάσει τη δουλειά της και έχουν ακούσει το όνομά της στους επιχειρηματικούς, αρχιτεκτονικούς κύκλους.

Αλεξία Σταθοπούλου

Το κίνητρο της συνέντευξης είναι αποτέλεσμα απορίας στο τι ακριβώς μπορεί να συμβαίνει στο μυαλό ενός αρχιτέκτονα εσωτερικών χώρων κάνοντάς τον να δίνει «ζωή» σε κάτι άψυχο. Πώς μπορεί μία ιδέα, μία αφηρημένη διανοητική πράξη, να επηρεάσει αλλά και να επηρεάζεται; Γιατί η αρχιτεκτονική ορισμένων πόλεων παίζει τόσο καταλυτικό ρόλο στην ανθρώπινη ψυχολογία, στην κοινωνική και πολιτιστική εξέλιξη; 

Συναντηθήκαμε στο γραφείο της, σε ένα χώρο φωτεινό, ευρύχωρο και ντιζαϊνάτο, με πολύ θετική αύρα. Τα ελληνικά της είναι εξαιρετικά, κάτι που μας προκάλεσε εντύπωση από την πρώτη φορά της συνάντησής μας.

Hotel Mercure Vienna: Ανακατασκευή lobby ξενοδοχείου

Καλλιτεχνικό ταλέντο

Η Αλεξία Σταθοπούλου γεννήθηκε στη Στουτγκάρδη, μεγάλωσε στην περιοχή West και σπούδασε στo Hochschule für Technik στη Στουτγκάρδη και στο Πανεπιστήμιο Konstfack στη Στοκχόλμη. Ο πατέρας της κατάγεται από τον Έβρο και η μητέρα της από τη Σλοβενία. Αυτοί οι δύο άνθρωποι αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης και δύναμης για την επίτευξη των στόχων της και τα βασικά της ερεθίσματα στη χάραξη μιας επιτυχημένης πορείας. Έχει έναν μικρότερο αδερφό, τον Αλέξανδρο και μία μεγαλύτερη αδερφή, τη Χριστίνα, συνοδοιπόρους της στα όμορφα παιδικά της χρόνια. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το καλλιτεχνικό της ταλέντο είναι θείο χάρισμα. Θυμάται ότι έρρεπε πάντα προς την καλαισθησία, την γοήτευαν οι τέχνες, η κλασική μουσική και είχε ενδιαφέρον για την εξέλιξη των πολιτισμών. Αυτό που πιστεύει ότι την πήγαινε ένα βήμα παρακάτω κάθε φορά, είναι οι νέες προκλήσεις, που ήταν ευπρόσδεκτες, παρόλο που πολλές φορές δεν ένιωθε εντελώς έτοιμη για αυτές. Μέσα από την οικογένειά της και λόγω της εργασίας του πατέρα της, σχετίστηκε με το κατασκευαστικό κομμάτι. Η συναναστροφή με τα συνεργεία της έμαθε πώς να χρησιμοποιεί καλά τα χέρια της και να αξιοποιεί ό,τι αγγίζει. Ο πατέρας της, Γεώργιος Σταθόπουλος, ήταν μετανάστης πρώτης γενιάς. Ήρθε σε αυτή τη χώρα το 1957 και μέσα σε λιγότερο από έξι χρόνια κατάφερε να γίνει ένας από τους πρωτοπόρους Έλληνες εξαγωγής μεγάλων οχημάτων. Έξυπνος, εργατικός, μία εφευρετική προσωπικότητα, ένας «φτερωτός» άνθρωπος που αντιλήφθηκε εγκαίρως την ανάγκη της εποχής για εμπόριο, αξιοποιώντας στο μέγιστο αυτή την ευκαιρία. Παρά τα μεγάλα διαστήματα της απουσίας του από το σπίτι, αποτελούσε παράδειγμα προς μίμηση για την οικογένειά του. 

Θυμάμαι τον πατέρα μου επιστρέφοντας στο σπίτι, πάντα να χαμογελά…

 «Δεν θυμάμαι ποτέ τον πατέρα μου να “λιώνει” στον καναπέ, παρά τις ατελείωτες ώρες που δούλευε. Τον θυμάμαι επιστρέφοντας στο σπίτι να μας χαμογελά, σκεπάζοντας πάντα έτσι κάθε μορφή κούρασης. Ήταν άνθρωπος κοινωνικός, ταπεινός, ακούραστος και ανοιχτόμυαλος. Μέσα από αυτόν έμαθα πως η δουλειά δεν είναι δουλεία και όταν αγαπάς το αντικείμενό σου, ο χρόνος χάνει τη σημασία του. Από τη μητέρα μου, που είναι επίσης μία πολύ δυναμική γυναίκα  με μεγάλα αποθέματα αντοχής και θέλησης, γνώρισα την αισθητική και την καλαισθησία».

Hotel Holiday Inn(Villingen-Schwenningen): Lobby Bar | © Sierra Hotels

Αγαπώ το επάγγελμά μου, γιατί συνδυάζει το καλλιτεχνικό με το δημιουργικό

Η αρχιτεκτονική πώς προέκυψε στη ζωή σου; Ήσουν από τα παιδιά που όλη την ημέρα ζωγράφιζαν;

Σπούδασα μηχανικός αρχιτεκτονικής εσωτερικών χώρων και αν κοιτάξω πίσω στο χρόνο θα σου απαντήσω πως δεν ήμουν από αυτά τα παιδιά. Είχα έντονο το στοιχείο της αισθητικής και της λεπτομέρειας μέσα μου. Της λεπτομέρειας του χιλιοστού! Κατασκεύαζα και επιδιόρθωνα διάφορα αντικείμενα με τα χέρια μου. Αγαπώ το επάγγελμά μου για τη λεπτεπίλεπτη σκέψη και δουλειά που απαιτείται, αλλά και γιατί συνδυάζει το καλλιτεχνικό με το κατασκευαστικό κομμάτι. Μεγάλωσα σε ένα κόσμο προσγειωμένο και αυτό αναζήτησα στη μετέπειτα ζωή μου. Χαίρομαι που τελικά κατάφερα να το έχω στην καθημερινότητά μου ερχόμενη σε επαφή με τα συνεργεία. Γιατί πέρα από τη δική μου μελέτη εφαρμογής ενός έργου ή χώρου, οι άνθρωποι αυτοί που συνεργάζομαι, με τις ικανότητες και την  πείρα τους, είναι αυτοί που θα υλοποιήσουν τις ιδέες μου.   

Αλεξία Σταθοπούλου

Ποια είναι τα κριτήρια για την αξιολόγηση ενός αρχιτεκτονικού έργου εσωτερικού χώρου ή μη;

Όλα ξεκινούν με την ιδέα και ένα δυνατό concept. Το λειτουργικό αποτελεί αρχικό κριτήριο και ακολουθούν το αισθητικό και το κατασκευαστικό. Αυτή είναι συνήθως η σειρά που ακολουθούμε και δουλεύουμε ένα project. Σημαντικό είναι να μη λείπει κανένα από τα τρία κριτήρια.

Σε εκφράζει το «ουκ εν τω πολλώ το ευ» δηλαδή «το περίσσιο χαλάει το ίσιο»;

Πιστεύω ότι γενικά ζούμε το θρίαμβο του περιττού καταναλωτισμού και του εντυπωσιακού. Περνάμε μία κρίση αξιών, τρόπου ζωής και προτύπων. 

Επηρεάζει αυτό την  αρχιτεκτονική του σήμερα;

Αρκετά θα έλεγα, γιατί ο σκοπός της δημιουργίας πλέον δεν είναι να αφήσει μια ιστορία και έναν πολιτισμό στις επόμενες γενιές, αλλά να κερδίσει έναν εφήμερο εντυπωσιασμό. Με δύο λέξεις γενικότερα ισχύει το profit maximization, δηλαδή το μεγαλύτερο κερδος που μπορεί να βγάλει κανείς από μία άλφα επένδυση εις βάρος του αποτελέσματος. 

Αλεξία Σταθοπούλου

Η σημασία που δίνεις στο σχεδιασμό σου εστιάζει στον άνθρωπο ή στην καινοτομία της αρχιτεκτονικής; 

Από αρχαιοτάτων χρόνων, ο σκοπός της δημιουργίας της αρχιτεχνονικής ήταν η ικανοποίηση της ανθρώπινης ανάγκης για στέγαση. Αυτό παραμένει και αρχή μου, την οποία συνδυάζω με την καινοτομία της αρχιτεκτονικής και της αισθητικής. 

Ποια είναι η σχέση σου με τον Ελληνισμό και την ελληνική γλώσσα;

Πολύ στενή, αν και μεγάλωσα σε μία multi kulti οικογένεια. Το ελληνικό πνεύμα ήταν πολύ έντονο μέσα στην οικογένειά μας. Κάθε χρόνο πηγαίναμε στο σπίτι μας στη Χαλκίδα. Ο πατέρας μου ήταν περήφανος για την καταγωγή του, είχε αγάπη για τον τόπο του και το όνομα του αδερφού μου και το δικό μου ήταν εμπνευσμένα από τον Μέγα Αλέξανδρο.

Η φιλοσοφία μου είναι να μην αλλοιώνω τα χαρακτηριστικά ενός κτιρίου

Βλέποντας το portfolio σου, έχω την αίσθηση ότι μέσα από τα έργα σου φέρνεις σε επαφή το παρελθόν με τη σύγχρονη ζωή, συνδυάζεις το παλιό αριστοκρατικό με το καινούριο και το μοντέρνο.

Η φιλοσοφία μου είναι να μην αλλοιώνω τα χαρακτηριστικά ενός κτιρίου, δηλαδή να σέβομαι τον τόπο, το χώρο και το αντικείμενο. Στόχος μου είναι ο επαναπροσδιορισμός υλικών και τεχνοτροπιών και η καινοτομική εφαρμογή τους. Αυτή η φιλοσοφία μου είναι πολύπλευρη και εξαρτάται από τον εκάστοτε χώρο και project.

Τα projects που δουλεύεις συνήθως;

Συνήθως δουλεύω μεγάλα έργα, κατά βάση ξενοδοχεία και γραφεία, αν και μου αρέσει και ο χώρος της γαστρονομίας. Αυτό που έχω αναλάβει τώρα είναι ένας εκδοτικός οίκος στο Ανόβερο.

Hotel_Mercure_Vienna_First_Wien_Lobby_Decken installation

Γιατί επιλέγεις τα ξενοδοχεία;

Γιατί εκεί δημιουργώ έναν ολοκαίνουργιο κόσμο! Τα λίγα τετραγωνικά ενός δωματίου καλούμαι να τα κάνω τόσο λειτουργικά ώστε ο επισκέπτης να νιώθει άνετα και να χαλαρώνει. Μία από τις αγαπημένες μου δουλειές ήταν η ολική ανακαίνιση του Hotel Mercure Vienna First στη Βιέννη. Στα περισσότερα projects μου, όπως και σε αυτό, κυριαρχεί το local spirit. Το σκεπτικό μας ήταν να παραμείνει ως κυρίαρχο στοιχείο του η ιστορική πλευρά, μεταφρασμένη με αφηρημένο τρόπο σε σύγχρονη όψη της πόλης. Έτσι, ο κάθε επισκέπτης έρχεται σε επαφή με το χαρακτήρα του τόπου, ακόμη και αν δεν προλάβει να επισκεφτεί την πόλη. 

Η αρχιτεκτονική είναι μια μορφή φιλοσοφίας;

Το αποτέλεσμα της αρχιτεκτονικής θεωρώ πως πηγάζει από τη φιλοσοφία. Ο Πλάτωνας, ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος, έλεγε πως ο «όρος τέχνη συνάδει με τον όρο χειροτεχνία». Γιατί τέχνη είναι η ικανότητα να κάνουμε κάτι που απαιτεί επιδεξιότητα, εξειδίκευση, γνώσεις. Οι τέχνες χωρίζονται στις παραγωγικές και στις δημιουργικές. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκει π.χ η αρχιτεκτονική, η ξυλουργική και η υφαντική. Δηλαδή τέχνες που πλάθουν ό,τι πριν δεν υπάρχει. 

Αλεξία Σταθοπούλου

Σαν ελεύθερη επαγγελματίας, πόσα χρόνια υπάρχει η εταιρεία σου «Xiaworks»; 

Σχεδόν δεκαεννέα χρόνια. Άνοιξα το γραφείο μου το 2000. Πριν το ανοίξω και για δύο χρόνια ήμουν ελεύθερος συνεργάτης άλλων αρχιτεκτονικών γραφείων.

Πιστεύεις στη γυναικεία επιχειρηματικότητα;

Πιστεύω στην επιχειρηματικότητα ανεξαρτήτως φύλου. Η γυναικεία επιχειρηματικότητα όμως είναι ένας σοβαρός και εξίσου σημαντικός παράγοντας κοινωνικής αλλαγής. Επίσης πιστεύω και σε αυτό που μου έλεγε πάντα ο πατέρας μου «Πρώτα σπέρνεις και μετά θερίζεις. Ο κόπος θα έχει ανταμοιβή».

Υ.Γ. Η συνέντευξη αυτή είναι αφιερωμένη στον πατέρα της Αλεξίας, Γεώργιο Σταθόπουλο, ο οποίος έφυγε για το αιώνιο ταξίδι, λίγες ημέρες μετά την φωτογράφιση και την  συνέντευξη. Τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένεια Σταθοπούλου.

Γεννήθηκε: τον Απρίλιο του 1973

Αγαπημένη της πόλη: Κωνσταντινούπολη

Λατρεύει: Το ψάρι, τα λαδερά φαγητά και το βιετναμέζικο 

Καλοκαιρινές διακοπές:Χαλκίδα από παιδί

Μιλάει: 5 γλώσσες

Χόμπι: Η δουλειά της

Την ενοχλεί: Η αδιακρισία και η μισαλλοδοξία

Δείτε μερικά από τα έργα της Αλεξίας Σταθοπούλου:

TEXTΕυρώπη Σοϊλεμέ

FOTOΝικόλαος Ράδης