«Μη λέτε πολλά γι‘ αυτά τα έργα. Είναι φίνα και αυτοαμυνόμενα» είχε πει ο παγκοσμίου φήμης ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης, όταν κλήθηκε να σχολιάσει εντυπωσιασμένος τις δημιουργίες του μαθητή του Κώστα Σπυριούνη.
Για τον Κώστα Σπυριούνη ζωγραφική σημαίνει ζωή, πηγή έμπνευσης αλλά κι ένας τρόπος για να εκφράζει την αγάπη του στο τοπίο, στη φύση, στον άνθρωπο. Ρίχνοντας μια ματιά στα έργα που κατά καιρούς έχει υπογράψει, είναι αρκετό για να καταλάβει κάποιος πως είναι πλημμυρισμένος από καλλιτεχνική αρτιότητα και λατρεία για το τέλειο. Γι‘ αυτό και η αλήθεια είναι πως ως καλλιτέχνης, αν δεν ήταν αυτό που είναι, ίσως να μην δεχόταν ποτέ μια σημαντική πρόταση που του έγινε το 2009 από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, να είναι ο ζωγράφος που με την υπογραφή του θα κυκλοφορούσε μια σειρά από γραμματόσημα με πρόσωπα – θρύλους του ελληνικού σινεμά και του λαϊκού τραγουδιού.
«Έχει ένα τόσο έξυπνο βλέμμα…»
Αλίκη Βουγιουκλάκη για τον ζωγραφο Κώστα Σπυριούνη
«Η συνεργασία αυτή ήταν μια από τις σημαντικότερες της καριέρας μου. Ένα όμορφο ταξίδι στο χρόνο με συντροφιά όλους αυτούς τους σπουδαίους ανθρώπους που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε» αναφέρει ο σπουδαίος ζωγράφος «ξεφυλλίζοντας» το άλμπουμ των αναμνήσεών του. «Μέσα από τη συγκεκριμένη δουλειά είχα τη μοναδική ευκαιρία να γνωρίσω μέλη των οικογενειών όλων αυτών των σπουδαίων ανθρώπων, που τους γνώριζαν καλύτερα από τον καθένα μας. Έμαθα για τον χαρακτήρα τους, τη ζωή τους όταν τα φώτα της σκηνής έσβηναν, αλλά και πολλά μυστικά της επιτυχίας τους. Σημαντικές λεπτομέρειες για μένα, που με βοήθησαν ώστε να αποδώσω το βλέμμα τους όπως πραγματικά ήταν».
Αλίκη Βουγιουκλάκη, Τζένη Καρέζη, Έλλη Λαμπέτη, Νίκος Κούρκουλος, Αλέκος Αλεξανδράκης, Μάνος Κατράκης, Δημήτρης Χορν, Ντίνος Ηλιόπουλος, τα πρώτα διάσημα πρόσωπα που κλήθηκε ο Κώστας Σπυριούνης να φιλοτεχνήσει, για μια σειρά γραμματοσήμων με τον τίτλο «Ελληνες ηθοποιοί». «Όλη η crème de la crème του ελληνικού κινηματογράφου με «επισκέφθηκε» μέσα από χιλιάδες φωτογραφίες στο ατελιέ μου. Μια δύσκολη διαδικασία, καθώς έπρεπε να καταλήξω στην πιο αντιπροσωπευτική».
Αλίκη Βουγιουκλάκη
«Η σχέση μου με την Αλίκη φαντάζει σχεδόν καρμική. Και αυτό γιατί, όταν τη γνώρισα στα οκτώ μου χρόνια, δεν θα μπορούσα με τίποτα να φανταστώ ότι κάποιες δεκαετίες μετά θα έπρεπε να τη ζωγραφίσω». Την ημέρα της γνωριμίας του με την «αιώνια έφηβη» που πραγματοποιήθηκε σε φιλικό τους σπίτι, ο Κώστας Σπυριούνης δεν την ξεχνά ποτέ. «Θυμάμαι ότι με παρατηρούσε και της άρεσε το βλέμμα μου. Μου έδωσε ένα αυτόγραφο, που μέχρι σήμερα κρατώ ως κάτι σπάνιο και σημαντικό. Την κοιτούσα συνέχεια, ήθελα να αποτυπώσω τα πάντα στο μυαλό μου, ώστε να μην την ξεχάσω ποτέ. Μάλιστα, εκείνη γύρισε και είπε „Έχει ένα τόσο έξυπνο βλέμμα, που είμαι σίγουρη ότι θα δούμε πολλά στο μέλλον από εκείνον”. Λες και κάτι μάντεψε τότε, που βγήκε τελικά αληθινό!». Ποια ήταν όμως τα μυστικά της ομορφιάς της… «Έψαξα ανάμεσα σε αρχεία με εκατοντάδες φωτογραφίες ώσπου να επιλέξω. Επειδή εκείνα τα χρόνια χρησιμοποιούσαν έντονα φώτα, αυτό είχε ως αποτέλεσμα να “καίγονται ” κάποια σημεία των προσώπων. Τελικά βρήκα αυτή που, αν θυμάμαι καλά, είναι από την ταινία “Το πιο λαμπρό αστέρι”, και ξεκίνησα. Δουλεύοντας πάνω στο πρόσωπο της Αλίκης, ανακάλυψα ότι διέθετε ένα όμορφο μέτωπο, υπέροχα εκφραστικά μάτια και ένα πιγούνι που σήμερα βλέπουμε μόνο σε αγάλματα. Ήταν πραγματικά λαμπερή και αυτό δε μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Δεν είναι τυχαίο που ο φακός τη λάτρεψε τόσο πολύ, όπως φυσικά και όλοι εκείνοι οι σπουδαίοι που την πίστεψαν και την ανέδειξαν σε πραγματικό αστέρι, όπως ο Αλέκος Σακελλάριος, ο Μάνος Χατζηδάκις, ο Φιλοποίμην Φίνος».
Τζένη Καρέζη
«Αντικειμενικά αν η Αλίκη ήταν όμορφη, η Τζένη Καρέζη υπήρξε σωστή κούκλα, αφού τα χαρακτηριστικά του προσώπου της για την εποχή εκείνη ήταν πραγματικά σπάνια. Όπως και να το κάνουμε δεν έβλεπες συχνά στους δρόμους Ελληνίδες με γαλλική μύτη που διέθετε εκείνη, φυσικά φιλήδονα χείλη και καταγάλανα γατίσια μάτια . Η φωτογραφία που επέλεξα για το πορτραίτο της, είναι από την ταινία «Κόκκινα φανάρια», που αποτέλεσε ορόσημο για το Ελληνικό σινεμά. Είναι από τις ελάχιστες που προβλήθηκαν στο διαγωνιστικό κομμάτι του Φεστιβάλ των Καννών, ενώ έφτασε μέχρι και την πεντάδα των Όσκαρ διεκδικώντας το βραβείο καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Στην μεγάλη βραδιά των Καννών παρευρέθηκε μάλιστα και η Τζένη Καρέζη με τον παραγωγό και τον σκηνοθέτη της ταινίας και αυτό που κατάφερε ήταν ανεπανάληπτο, αφού όλο το star system της εποχής υποκλίθηκε στη φινέτσα της».
Τα πρώτα έργα, μέχρι να πάρουν την τελική έγκριση για την έκδοσή τους πέρασαν από πολλές επιτροπές, ωστόσο έγιναν και το εισιτήριο ώστε ο Κώστας Σπυριούνης να αναλάβει το 2010 να ζωγραφίσει πάλι για τα ΕΛ.ΤΑ. κορυφαίους πρεσβευτές της μουσικής για ένα αφιέρωμα στο ελληνικό λαϊκό τραγούδι.
«Γιώργος Ζαμπέτας, Στέλιος Καζαντζίδης, Βίκυ Μοσχολιού, Σωτηρία Μπέλλου, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Βασίλης Τσιτσάνης ήταν τα επόμενα πρόσωπα που ζωγράφισα. Το ευτύχημα για μένα ήταν πως μέσα από αυτή τη δουλειά κατάφερα να φτιάξω τις προσωπογραφίες καλλιτεχνών που θαύμαζα από παιδί. Όλη αυτή η συνεργασία, εκτός από καταξίωση, αφού είμαι ίσως ο μοναδικός ζωγράφος που τα γραμματόσημα φέρουν την υπογραφή του, μου χάρισε και πολλές ευχάριστες στιγμές. Θυμάμαι πρόσωπο από το συγγενικό περιβάλλον κάποιου σταρ, δε θα πω το όνομά του, να με παρακαλάει να κάνω… μικρότερα αφτιά στον πατέρα του ή άλλον να προσθέσω λίγα μαλλιά επιπλέον στο τελικό αποτέλεσμα. Άλλα τι σημασία είχαν όλα αυτά, όταν οι άνθρωποι αυτοί υπήρξαν πραγματικά τόσο σπουδαίοι που δυστυχώς σήμερα, δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθός τους»!
Στέλιος Καζαντζίδης
«Ο Στέλιος Καζαντζίδης υπήρξε ο τραγουδιστής με τα χίλια πρόσωπα και αυτό γιατί την ώρα που ερμήνευε, οι θαυμαστές του τον έβλεπαν σαν πατέρα τους, γιο τους, φίλο τους, σύντροφό τους.Ένα κομμάτι με άλλα λόγια δικό τους, της οικογένειάς τους. Μέχρι και σήμερα θεωρώ πως είναι ο πιο αναγνωρίσιμος τραγουδιστής σε όλο τον κόσμο. Ειδικά σε Γερμανία, Αμερική και Αυστραλία λατρεύτηκε όσο κανένας άλλος, με τους «Συλλόγους Φίλων Στέλιου Καζαντζίδη» να εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και 17 χρόνια μετά το θάνατό του».
Η σειρά με τα επώνυμα πρόσωπα ολοκληρώθηκε το 2011, όταν ο Κώστας Σπυριούνης ζωγράφισε τη Ρένα Βλαχοπούλου, τον Ορέστη Μακρή, το Θανάση Βέγγο, τη Σαπφώ Νοταρά, το Βασίλη Διαμαντόπουλο, τη Μαίρη Αρώνη.
«Πιστεύω πως υπάρχουν πολλά ακόμα πρόσωπα που λείπουν από τη συλλογή αυτή. Είναι αδύνατον να μην υπάρχει ένα γραμματόσημο με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Αλέκο Σακελλάριο, τη σπουδαία Σοφία Βέμπο και άλλα κορυφαία πρόσωπα που με το ταλέντο τους διέγραψαν μια λαμπρή καριέρα και έχτισαν ένα όνομα που ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα».
Ζωγραφίζει από παιδί, ενώ στα πρώτα καλλιτεχνικά του βήματα θα βρεθεί δίπλα στους σπουδαίους ζωγράφους Γιάννη Τσαρούχη και Βρασίδα Βλαχόπουλο, που θα τον αγγίξουν με το μαγικό τους «ραβδί» και θα τον μεταμορφώσουν σ‘ αυτό που είναι σήμερα, καθώς θα του εμπιστευτούν όλα τα καλλιτεχνικά τους μυστικά. Η καλλιτεχνική ανησυχία θα τον οδηγήσει και στη γλυπτική, όπου θα μάθει τα πάντα από την σπουδαία Ναταλία Μελά, εγγονή του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά και της Ναταλίας Δραγούμη. Τη συντήρηση έργων τέχνης θα την διδαχθεί από τον πρώτο Έλληνα διπλωματούχο Τάσο Μαργαριτώφ.
TEXT Θάνος Μακρογαμβράκης
Φώτο Νικόλαος Ράδης
