TEXT: Ευρώπη Σοϊλεμέ / Evropi Soileme
Ο κύβος ερρίφθη!!! Μετά από πολλές δεκαετίες που απασχόλησε τόσο τον απόδημο Ελληνισμό όσο και τον εγχώριο, με τις μουσικές του δημιουργίες, ήρθε η στιγμή να μάθουμε ποιος είναι ο άνθρωπος που πολλοί τον χαρακτηρίζουν «Μέγα» Αλέξανδρο.
«Σύνθεση της ποίησης του Κωνσταντίνου Καβάφη απο τον Αλέξανδρο Καρόζα είναι ένα ευφυέστατο μουσικό επίτευγμα», δήλωσε ο Μίκης Θεοδωράκης. Είναι όντως και αυτός ένας κατακτητής; Η ιστορία δείχνει πως είναι, αλλά κατακτητής της μουσικής. Τα τελευταία χρόνια είναι ο παραγωγός των συμφωνικών έργων του Μίκη Θεοδωράκη. «Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ο μεγαλύτερος συνθέτης της χώρας μας. Με δύο νότες, κατάφερε να κάνει ένα κομμάτι παγκοσμίως γνωστό και μαζί με αυτό και την Ελλάδα», μας λέει, ενώ μελοποίησε τα ποιήματα του Καβάφη, γεμίζοντας την όπερα της Βιέννης με άρωμα Ελλάδας. Σε αυτό το μεγαλόπνοο σχέδιο, είχε στο πλευρό το τον Γιώργο Νταλάρα.
Καλλιτέχνης γεννιέσαι
Γεννημένος και αυτός στην Μακεδονία και συγκεκριμένα στην Κατερίνη, στους πρόποδες του Ολύμπου, έδειξε από τα πρώτα του κιόλας χρόνια ότι η μουσική είναι μέσα του. «Καλλιτέχνης γεννιέσαι», μας είπε, «μπορείς να καλλιεργήσεις το χάρισμα, όχι όμως, να το δημιουργήσεις». Στα έξι του χρόνια μετακομίζει οικογενειακώς στη Φρανκφούρτη της Γερμανίας, όμως από την ηλικία των τεσσάρων ετών είχε δείξει δείγματα του ταλέντου του. Κατάγεται άλλωστε, από μουσική οικογένεια. Ο πατέρας του είναι από τους πρώτους Έλληνες μπουζουκτσήδες της Φρανκφούρτης. Στα εννέα του χρόνια, αφού ήδη παίζει μπουζούκι, αρχίζει να πειραματίζεται στο πιάνο και στην κιθάρα χρησιμοποιώντας μελωδίες-μοτίβα.
«Mπορείς να καλλιεργήσεις το χάρισμα, όχι όμως, να το δημιουργήσεις»
«Για την ηλικία που βρισκόμουν άκουγα πολλές ώρες μουσική και προσπαθούσα να την αναπαράγω σε δικές μου συνθέσεις», μας λέει. Πολυσχιδής προσωπικότητα βαδίζει στα χνάρια του Αριστόξενου και του Πυθαγόρα, του πρώτου που ανέπτυξε τόνους και κλιμάκια στην ιστορία της μουσικής.
Ο χαρισματικός Αλέξανδρος Καρόζας σε ηλικία δώδεκα ετών δημιουργεί το δικό του συγκρότημα με όνομα «Ρωμιοσύνη». Μαζί με τη δεκαπενταμελή ορχήστρα του εμφανίζονται όπου υπάρχει ελληνική κοινότητα. Ταξιδεύουν σε όλη την Ευρώπη, γνωρίζουν κόσμο και παράλληλα βλέπουν και τις «δεύτερης» κατηγορίας αίθουσες, που επιλέγουν να διασκεδάσουν οι πατριώτες του, γεγονός που τον ενοχλεί.
«Θαυμάζω τους Έλληνες του σήμερα, έχουν πιεστεί τοσο πολύ, που αν ήταν άλλος λαός θα είχε γίνει πόλεμος»
Από εκεί ξεκίνησαν όλα
Παράλληλα με τις εμφανίσεις του, γράφει μουσική και δείχνει την κλίση του στα ορχηστρικά κομμάτια. Όπως ο ίδιος ανακαλεί: «σε μία live εμφάνισή μας με το συγκρότημα στην Κολωνία, σε ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα, έρχεται ο Σάκης Πορίχης, στιχουργός και φίλος – ο πρώτος άνθρωπος που με πίστεψε και μου έγραψε στίχους για να εξασκούμαι- μου δίνει δέκα φωτοτυπίες και μου ζήτησε να διαλέξω. Τυχαία επιλέγω δύο ποιήματα του Καβάφη, τα «Επιθυμίες» και« Φωνές». Από εκεί ξεκίνησαν όλα. Ερωτεύθηκα την ποίησή του, τη μελοποίησα και ακολούθησα ένα μεγάλο κομμάτι της φυσικής πορείας του. Για κάποιο διάστημα μάλιστα έμενα στην Κωνσταντινούπολη ακριβώς δίπλα στην οικογενειακή του κατοικία».
«Ο Οδυσσέας του Βορρά» είναι η πρώτη του δισκογραφική δουλειά σε νεαρή ηλικία, σε συνεργασία με τον Σάκη Πορίχη. Πρόκειται για ένα δίσκο που κυκλοφόρησε σε όλη τη Γερμανία. Κατά βάθος πίστευαν πως κάπου στην Ελλάδα υπάρχει μια Πηνελόπη που τους περιμένει. Αυτή όμως που τους «περίμενε» και τους κέρδισε ήταν η Ευτέρπη, η μούσα της μουσικής.
Βετεράνος των συναυλιών
Το πάθος του να μεταφέρει τον πολιτισμό της Ελλάδας στο εξωτερικό είναι που τον κάνει εδω και τριάντα πέντε χρόνια να διοργανώνει συναυλίες με ονόματα όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Δημήτρης Μητροπάνος, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, η Άλκηστις Πρωτοψάλτη, η Χάρις Αλεξίου, η Μελίνα Ασλανίδου, ο Γιάννης Χαρούλης, η Νατάσα Μποφίλιου, η Ελένη Βιτάλη, ο Κώστας Μακεδόνας, η Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας και ο Νίκος Βέρτης. Αγαπάει τη συμφωνική μουσική και για πολλά έτη ήταν παραγωγός της παλιάς όπερας της Φρανκφούρτης. Το χαρακτηριστικό του σαν διοργανωτής είναι ότι δίνει μεγάλη σημασία στην ποιότητα μιας συναυλίας, ενώ επιλέγει πάντα πρωτοκλασάτες αίθουσες με επαγγελματικό ήχο. Υπάρχει μία ομάδα ανθρώπων που συνεργάζεται για την καλύτερη προβολή των καλλιτεχνών που εκπροσωπούν την χώρα μας στο εξωτερικό. Όπως χαρακτηριστικά λέει δανειζόμενος μια έκφραση του Καβάφη: «Δεν είμαι Έλληνας, είμαι ελληνικός».
Από το 2006 βάση του είναι η Αθήνα και ησυχαστήριό του η Κατερίνη. Η τελευταία εμφάνιση του Τζέημς Μπράουν στην Αθήνα λίγους μήνες πριν πεθάνει, έφερε την υπογραφή του Αλέξανδρου Καρόζα. Επρόκειτο για μια τεράστια επιτυχία, όπως και η συναυλία του σαξοφωνίστα Γιάν Γκαρμπάρεκ, συναυλίες που πραγματοποιήθηκαν στο Θέατρο Γης στη Θεσσαλονική και στο Λυκαβηττό. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις δράσεις του στην Ελλάδα.
Στην ερώτησή μας για τη διαφορά του εντέχνου από το λαϊκό τραγουδιστή, μας είπε ότι: «οι άνθρωποι χρειάζονται τίτλους για να προσδιορίσουν κάτι. Για εμένα είναι όλα μουσική».
Υποστηρίζει πως ο λόγος που η χώρα μας δεν γνώρισε τόσους πολλούς συμφωνικούς μουσικούς είναι επειδή τα 400 χρόνια Τουρκοκρατίας είχαν σαν σκοπό εκτός του να αφανίσουν ένα μεγάλο μέρος του DNA του Έλληνα, να ξεπουλήσουν, να καταστρέψουν, αλλά και να σταματήσουν την εξέλιξη αυτού του πολιτισμού. Τα πρώτα ουσιαστικά βήματα εξέλιξης ξανάγιναν μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Η Μελίνα Μερκούρη και το ΠΑΣΟΚ κάνανε τη ζημιά»
Μας μιλά για ιστορία, τη μουσική πορεία της Ελλάδας και για τα πρώτα σκυλάδικα που υπήρχαν από την εποχή της χούντας. «Δημιουργήθηκαν για να κάνουν τους ανθρώπους να μην σκέφτονται πολύ. Είναι αυτό που λέμε: „έλα μωρέ δε βαριέσαι, που καίγεται το σύμπαν, πάμε να πιούμε ένα πότο“. Αυτό από μόνο του σαν έκφραση δεν είναι κακή, όταν όμως γίνεται οδηγός ζωής μπορείς να καταλάβεις ποια είναι η μοίρα μιας χώρας. Η Μελίνα Μερκούρη, βέβαια, από τη θέση την οποία κατείχε και το ΠΑΣΟΚ ως πολιτική παράταξη (θερμοί υποστηρικτές της ιδέας του να μη μας αφήνουν να σκεπτόμαστε πολύ) νομιμοποιούν τα σκυλάδικα, δίνοντας άδειες σε χώρους που θα έπρεπε να είναι κέντρα πολιτισμού και όχι κέντρα λουλουδιού». Η αλήθεια είναι σκληρή και μια ντροπή που όλους τους ενώνει!
Πλούσιος σημαίνει να έχεις ουσία
Οι αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν έναν μεγαλειώδη πολιτισμό, έναν πολιτισμό που αγνοείται από τη νέα γενιά. «Πλέον η μετριότητα υπερισχύει της ποιότητας. Δεν είναι τυχαίο που οι κατέχοντες εξουσία, οι άνθρωποι που εκπροσωπούν αυτό το έθνος, δεν ακτινοβολούν. Αν ο Λεωνίδας ήξερε πως είμαστε σήμερα, θα άφηνε τους Πέρσες να περάσουν. Ζούμε στην πλουσιότερη χώρα με τους φτωχότερους πολιτικούς! Πλούσιος δε σημαίνει να έχεις πολλά λεφτά, πλούσιος σημαίνει να έχεις ουσία».
Ο Αλέξανδρος Καρόζας θέλοντας να στείλει και ένα μήνυμα σε όσους αμφισβητούν τη σχέση των Ελλήνων με τους προγόνους μας, λέει: «Η σχέση των αρχαίων με τους τωρινούς Έλληνες μπορεί να μην είναι κοντά, αλλά σίγουρα είναι πιο κοντά απο οποιονδήποτε άλλο λαό».
Στο ταξίδι της ζωής μέχρι και σήμερα πορεύεται μόνος, γιατί όπως λέει: «ο άνθρωπος που αγαπάει την τέχνη κρύβει εγωισμό, θέλει ελευθερία και η ελευθερία κοστίζει». Μιλάει πέντε γλώσσες, ταξιδεύει αρκετά και γνωρίζει τον τρόπο, μέσα από τη διεθνή γλώσσα της μουσικής, να ενώνει τους ανθρώπους και τους πολιτισμούς με ένα μοναδικό πάντρεμα ήχων που τον χαρακτηρίζει. Έχει αποκτήσει μία κόρη, η οποία είναι 22 ετών. Ασχολείται με το μόντελινγκ και τη σκηνοθεσία στην Αγγλία. Μοιάζει αρκετά στη γιαγιά της, την κυρία Ελένη, που παρά τα χρόνια της εκπέμπει μια αρχοντική ομορφιά. Όταν μιλάει για τον Αλέξανδρό της, η κυρία Ελένη λάμπει. Είναι η μεγαλύτερη θαυμάστρια και η καλύτερη συμβουλάτοράς του.
Μέσα από την τετράωρη διήγησή του παρεισέφρησα στην απλότητα ενός ανθρώπου μεγαλειώδους. Αφοπλιστικά ειλικρινής, συνειδητοποιημένα αυθόρμητος, λάτρης της μουσικής, που εξυψώνει την ψυχή και σε συμπαρασύρει στην κάθαρση.
«Αν ο Λεωνίδας ήξερε πως είμαστε σήμερα, θα άφηνε τους Πέρσες να περάσουν»
Alexandros Karozas: der „große“ Alexander der Musik
Alexandros Karozas lebt, als gebürtiger Grieche, in Frankfurt am Main, Konstantinopel und in Katerini am Fuße des Olymps in Griechenland. Er fühlt sich wohl in dieser kosmopolitischen Umgebung und ist – mehr als das – ein Teil von ihr geworden. Umso überraschender ist seine Musik. Ein Brückenschlag zwischen Kulturen. Nicht konstruiert, sondern natürlich, einfühlsam, gewachsen. Eine Art Musik, die anzuhören das Gefühl vermittelt, die Kultur eines großen Landes in der Weiterentwicklung zu beobachten. Hier entsteht Neues, das seine Wurzeln nicht verleugnet. Alexandros Karozas überzeugt mit seiner Geschlossenheit und der Selbstverständlichkeit, mit der er die Elemente zu etwas Neuem verschmelzen lässt. Das zu erleben macht Spaß und vermittelt mehr von ihm, seinen Werten und seiner Heimat, als er vielleicht selbst ahnt.
Die Welt rückt in jeder Hinsicht näher zusammen. Das trifft auch für die Musik zu. Alles um uns herum ist von stärker werdenden Verbindungen und von intensiverem Austausch gekennzeichnet. Wir leben in einer schnelllebigen Zeit, in der sich alles immer geschwinder verändert. Die Fülle an Informationen stellt uns heute vor die Aufgabe, aus immer gigantischer werdenden Datenmengen auszuwählen. Die Suche nach der eigenen Identität ist entscheidender denn je zuvor. Diese Identität jedoch muss als Teil von etwas Großem verstanden werden, was die Andersartigkeit der anderen braucht und seine Inspiration aus dieser Andersartigkeit erhält. Alexandros Karozas befasst sich in detaillierter und beeindruckender Weise mit dieser Aufgabe. Er versucht Musik tatsächlich als universale Sprache darzustellen, die von möglichst vielen Menschen der Welt verstanden wird. Mühelos kombiniert Alexandros Karozas die unterschiedlichsten Einflüsse, Instrumente und Musikkulturen zu einem neuen Ganzen. Um zu verhindern, dass die Instrumente ihre charakteristische Eigenart verlieren, ist die Auswahl der Musiker ein entscheidender Faktor. Karozas hat vor allem Musiker ausgesucht, die sich selbst mit ihrer eigenen Musikkultur beschäftigen und fähig sind, diese Kultur bewusst in einem anderen musikalischen Kontext zu nutzen, ohne ihren typischen Charakter aufzugeben.
Traditionen und Werte erfahren gerade in der Schnelllebigkeit unserer Zeit einen besonders wichtigen Stellenwert. Die Faszination griechischer Lebensart, eine Kultur mit unendlich vielen Facetten, die sich unmittelbar nebeneinander und aneinander orientieren. Immer mehr Menschen erkennen Kunst & Kultur als einen wichtigen Teil ihrer Lebensqualität an. Es besteht ein wachsendes Interesse nach Information – über das Land, seine Geschichte und Tradition, die Menschen und ihre Lebensart, die Künstler mit ihren Künsten und kulturellen Aktivitäten. Durch die rasante Entwicklung neuer Technologien, ergeben sich grenzenlose Möglichkeiten zur Kommunikation über den gesamten Globus. Wir legen Wert auf eine Symbolik voller Zuversicht, dass kulturelles Verständnis gefördert wird, Austausch stattfindet und Kommunikation entsteht, die über Grenzen hinweg Menschen aus aller Welt verbindet, Traditionen bewahrt und Raum für Begegnungen schafft.