Για παιδιά με κινητικές διαταραχές: Είναι σημαντικό να παίζουν συχνά αλλά και με καθοδήγηση, γιατί αυτές οι επιβαρύνσεις επιδρούν σημαντικά στις ικανότητες του μικρού παιδιού να πιάσει, καθίσει, σταθεί ή και κινηθεί. Βεβαιωθείτε ότι το παιχνίδι είναι απλό στη χρήση, οδηγεί σε ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα και ενθαρρύνει το παιδί να αποκτήσει αυτοπεποίθηση. Πρέπει τα παιχνίδια να το βοηθήσουν να βελτιώσει τις δεξιότητες του σώματος και των χεριών του αλλά και τον συντονισμό των κινήσεών του.
Για παιδιά με προβλήματα όρασης: Είναι σημαντικό να αγοράζετε παιχνίδια απλά στη χρήση, που παράγουν γνωστούς ήχους και έχουν μεγάλα, ανάγλυφα κομμάτια ή είναι πιο αισθητά στην αφή. Ακόμα, παιχνίδια με χαρακτηριστικές οσμές που περιέχουν ηχητικές φράσεις, δονήσεις και θορύβους, π.χ. τους ήχους των ζώων, τους θορύβους της πόλης κ.λπ. Επίσης, εκείνα που έχουν έντονα και λαμπερά χρώματα. Τέλος, μην ξεχνάτε τα παιχνίδια με κάρτες που έχουν μεγάλα ανάγλυφα νούμερα και γράμματα.
Για παιδιά με προβλήματα ακοής: Οσα έχουν ακουστικές απώλειες, είτε είναι βαρήκοα είτε κωφά, θα πρέπει να επικεντρώνουν την προσοχή τους, να επεξεργάζονται και να κατανοούν τους ήχους-θορύβους του περιβάλλοντος, για να απολαμβάνουν τα παιχνίδια τους αλλά και να εκπαιδεύουν ταυτόχρονα και τις ικανότητες ακρόασής τους. Είναι επίσης σημαντικό να διασφαλίζετε ότι η ένταση του ήχου που παράγει το παιχνίδι μπορεί να ενισχύεται. Τέλος, τα λαμπερά χρώματα και φώτα καθώς και όσα έχουν ιδιαίτερη υφή είναι θαυμάσια γι’ αυτά τα παιδιά γιατί τα διεγείρουν πολυαισθητηριακά.
Για παιδιά με νοητική υστέρηση: Πρέπει να διαλέξετε παιχνίδια που προκαλούν την ενεργή συμμετοχή τους και τη σκέψη τους. Ιδανικός συνδυασμός είναι όσα τους μαθαίνουν να αναπτύσσουν τις πρωτοβουλίες και τη φαντασία τους. Ακόμη αυτά που απαιτούν ομαδοποίηση, ταξινόμηση, αναγνώριση, μέτρηση, αλλά παράλληλα τα διασκεδάζουν με δημιουργικό τρόπο, όπως τα απλά παζλ, το ντόμινο, το λόττο, οι απλές κατασκευές, οι δαχτυλομπογιές, παιχνίδια με μπάλες, πηλό κ.λπ. Σημαντικά είναι και όσα προάγουν τις αναπτυξιακές τους δραστηριότητες, όπως τα κινητικά παιχνίδια, που τους δίνουν την ευκαιρία να προάγουν τις χειριστικές τους δεξιότητες. Βόλεϊ, σκυταλοδρομίες, κυνηγητό, τούμπες, σκαρφαλώματα, ισορροπίες, παιχνίδια με το νερό, στην παραλία και στην άμμο – πάντα, βέβαια, με την κατάλληλη εποπτεία και επίβλεψη λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά του παιδιού. Τέλος, παιχνίδια που προάγουν την ένταξη σε ομάδες και καλλιεργούν τη φιλία και την αλληλεγγύη.
Για παιδιά με καθυστέρηση λόγου και ομιλίας: Η μεγαλόφωνη ανάγνωση βιβλίων αναλόγως της ηλικίας και των ενδιαφερόντων τους, τα τραγούδια με συνοδεία κίνησης, οι περιγραφές εικόνων, η αναδιήγηση μιας ιστορίας βοηθούν τις ικανότητες ανάπτυξης του αφηγηματικού τους λόγου συντακτικά και μορφολογικά, βελτιώνουν την ανάπτυξη καινούριου λεξιλογίου, την κατανόηση νέων εννοιών, τη μνήμη, την ακρόαση και την έκφρασή τους. Παιχνίδια όπως τα φυσήματα-ρουφήγματα με καλαμάκια, με κεράκια, φούσκωμα μπαλονιών, όσα γίνονται μπροστά σε καθρέφτη όπου το παιδί μαθαίνει με διασκεδαστικό τρόπο να αλλάζει τη θέση και τη στάση των χειλιών και της γλώσσας του έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της κίνησης των στοματοπροσωπικών του μυών, επομένως βοηθούν την άρθρωσή του, αλλά και μειώνουν -αν υπάρχει- το πρόβλημα της σιελόρροιας. Ακόμα, παιχνίδια ανταλλαγής ρόλων, συμβολικό-φανταστικά παιχνίδια που του επιτρέπουν να μιμηθεί τους ενήλικες σε διαφορετικούς ρόλους, επιτραπέζια που υποβοηθούν στην εκμάθηση των κανόνων, χωρίς να παραβλέπουμε παράλληλα ότι υποβοηθούν και τις κοινωνικές του δεξιότητες. Μην ξεχνάτε όταν παίζετε μαζί να επεξηγείτε τους κανόνες και τις οδηγίες.
Συμπερασματικά, το παιχνίδι αντανακλά την προσωπική έκφραση των παιδιών, τους παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης στη μάθηση με ευχάριστο και δημιουργικό τρόπο, βελτιώνει την αυτοεκτίμησή τους, αλλά, κυρίως, τα βοηθά να αποφορτίζουν ψυχολογικά τις ανησυχίες και τις προκλήσεις που βιώνουν στην καθημερινότητά τους.
